Περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορεί να παίζουν τελικά σημαντικότερο ρόλο στον αυτισμό απ’ ότι πίστευαν μέχρι σήμερα οι ερευνητές, σύμφωνα με δύο νέες μελέτες που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό έντυπο Archives of General Psychiatry.

Στην μια έρευνα, ειδικοί από το Πανεπιστήμιο Στανφορντ συνέκριναν περιπτώσεις αυτισμού σε μονοζυγωτικά και διζυγωτικά δίδυμα και διαπίστωσαν ότι τα διζυγωτικά (μοιράζονται τα μισά μόνο γονίδια) έχουν ασυνήθιστα υψηλά ποσοστά αυτισμού. Αυτό δείχνει ότι παράγοντες πέραν της γενετικής ενδεχομένως να προάγουν την εκδήλωση της διαταραχής.

Στην δεύτερη μελέτη, οι ερευνητές του προγράμματος υγείας Kaiser Permanente διαπίστωσαν ότι οι μητέρες των παιδιών με αυτισμό είχαν διπλάσιες πιθανότητες να έχουν συνταγογραφηθεί ένα κοινό αντικαταθλιπτικό, κατά τη διάρκεια του 12μηνου πριν την εγκυμοσύνη, συγκριτικά με τις μητέρες των υγιών παιδιών.

Και ο κίνδυνος ήταν μεγαλύτερος, τριπλάσιος σχεδόν, όταν το φάρμακο είχε ληφθεί το πρώτο τρίμηνο της κύησης.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι κάτι στο περιβάλλον (φάρμακα, χημικές ουσίες ή λοιμώξεις) μπορεί να προκαλούν τον αυτισμό σε παιδιά που έχουν ήδη γενετική προδιάθεση στην εκδήλωση της διαταραχής.

«Έχουν ισχυρές αποδείξεις ότι στην κορυφή της γενετικής κληρονομικότητας, το κοινό προγεννητικό περιβάλλον παίζει μεγαλύτερο ρόλο στην εκδήλωση του αυτισμού», τονίζει η Δρ Κλάρα Λατζονσέρ συγγραφέας της μιας εκ των ερευνών και αντιπρόεδρος των κλινικών προγραμμάτων της οργάνωσης Autism Speaks.

Η μελέτη του Πανεπιστημίου Στανφορντ είχε συμπεριλάβει 54 ζευγάρια μονοζυγωτικών διδύμων (100% κοινό γενετικό υλικό) και 138 διζυγωτικά ζευγάρια διδύμων. Σε κάθε ζευγάρι, τουλάχιστον ένα μέλος είχε διαγνωστεί με αυτισμό.

Οι πιθανότητες να έχουν διαταραχή του φάσματος του αυτισμού και τα δύο παιδιά ήταν υψηλότερη στα μονοζυγωτικά δίδυμα. Αλλά τα διζυγωτικά είχαν περισσότερες πιθανότητες αυτισμού, απ’ τα παιδιά των οικογενειών όπου ήδη ένα παιδί ήταν αυτιστικό.

Οι κοινοί περιβαλλοντικοί παράγοντες που μοιράζονταν τα δίδυμα εξηγούν το 55% των περιπτώσεων αυτισμού και ενώ οι γενετικοί παράγοντες εξακολουθούν να είναι σημαντικοί, τελικά αποδεικνύονται υποδεέστεροι απ’ ότι πίστευαν οι ερευνητές.

Στην έρευνα του Τμήματος Έρευνας του Kaiser Permanente μελετήθηκε ο ρόλος των αντικαταθλιπτικών και ειδικά των εκλεκτικών αναστολέων επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs) στον κίνδυνο εκδήλωσης αυτισμού.

Μελετήθηκαν σχεδόν 300 παιδιά με αυτισμό και 1.500 τυχαίως επιλεγμένα παιδιά. Εξετάστηκε επίσης ο ιατρικός φάκελος των μητέρων τους.

Οι μητέρες που είχαν αυτιστικό παιδί είχαν διπλάσιες πιθανότητες να έχουν πάρει αντικαταθλιπτικά το 12μηνο πριν την εγκυμοσύνη, συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου.

Η επίδραση ήταν ισχυρότερη, τριπλάσια, όταν τα φάρμακα είχαν ληφθεί κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης.

Η μελέτη για τους SSRIs είναι προκαταρκτική και πρέπει να συνεχιστεί ώστε να κατανοηθεί καλύτερα η σχέση αντικαταθλιπτικών και αυτισμού, καθώς και η επίπτωση της μη αντιμετώπισης της κατάθλιψης κατά τη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης.