Συκώτι: Οι τροφές που του κάνουν καλό και κακό!

Το ήπαρ ή συκώτι όπως το ξέρουμε στην καθομιλουμένη είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό όργανο για τον οργανισμό μας.

Είναι ένα πολυλειτουργικό όργανο καθώς παίζει κυρίαρχο ρόλο στο μεταβολισμό και επιτελεί πολλές λειτουργίες του οργανισμού, μεταξύ άλλων την αποθήκευση γλυκογόνου, την καταστροφή ερυθροκυττάρων, τη σύνθεση των πρωτεϊνών του πλάσματος, την παραγωγή ορμονών και την απομάκρυνση των τοξικών ουσιών από το σώμα, είτε είναι εξωγενείς είτε είναι παράγωγα του μεταβολισμού. Όταν λοιπόν ο καλός λαός μας λέει ότι “μου έπρηξες το συκώτι” κυριολεκτεί, καθώς πολλές φορές όταν το συκώτι μας είναι “φορτωμένο” με τοξίνες ή σκοτούρες μπορεί πράγματι να εμφανίσει διόγκωση! Τι μπορούμε όμως να κάνουμε για ένα υγιές συκώτι; Ο πιο απλός τρόπος είναι να προσέχουμε τη διατροφή μας ώστε να μην συγκεντρώνεται λίπος σε αυτό και να λειτουργεί σωστά. Ποιες τροφές το ευνοούν και ποιες του κάνουν κακό;

Βρώμη

Οι τροφές με φυτικές ίνες βοηθούν το συκώτι να λειτουργεί σωστά και η βρώμη είναι ένα δημητριακό όχι μόνο πλούσιο σε φυτικές ίνες αλλά βοηθά και στο χάσιμο βάρους ειδικά από την περιοχή της κοιλιάς που επιβαρύνει το συκώτι.

Μακριά από λιπαρά και έτοιμα τρόφιμα!

Τα πολλά λιπαρά πρώτα από όλα επιβαρύνουν το συκώτι σας που καλείται να τα επεξεργαστεί και τελικά να αποθηκευτούν σε αυτό σαν λίπος. Η συγκέντρωση λίπους στο συκώτι μπορεί να προκαλέσει μακροπρόθεσμα κίρρωση, μια επικίνδυνη πάθηση. Τα επεξεργασμένα τρόφιμα και τα πλούσια σε “κακά” λιπαρά όπως τα μπέργκερ και οι τηγανιτές πατάτες των φαστ φουντ αλλά και τα γλυκά με πολλά και υδρογονωμένα λιπαρά  αλλά και τα έτοιμα σνακ και τρόφιμα (πατατάκια, κατεψυγμένα έτοιμα φαγητά κ.ά.) εφόσον ενδίδετε συχνά μπορούν να σας κάνουν κακό. Προτιμήστε ωμό ελαιόλαδο και φρέσκιες σαλάτες αλλά και σνακ όπως γιαούρτι, ξηρούς καρπούς και μέλι!

Μπρόκολο

Πολλά λαχανικά και φρούτα είναι η συνταγή για ένα υγιές συκώτι. Αλλά ειδικά το μπρόκολο περιέχει όλες αυτές τις ουσίες και τα θρεπτικά συστατικά που βοηθούν στο να μη συγκεντρώνεται λίπος στο συκώτι σας. Βάλτε το στην καθημερινή σας διατροφή ωμό ή βρασμένο.

Καφές

Θα περιμένατε ότι κάνει κακό, αλλά θα χαρείτε να μάθετε ότι ο καφές έχει μερικά οφέλη για το συκώτι σας καθώς μελέτες έδειξαν ότι 2 με 3 φλιτζάνια σκέτου καφέ ημερησιώς μπορούν να προστατέψουν το συκώτι σας από τις βλάβες που προκαλεί το αλκοόλ ή η κακή διατροφή!

Προσοχή στη ζάχαρη

Η ζάχαρη είναι το “ναρκωτικό” της εποχής και έχει αποδειχτεί επικίνδυνη όχι μόνο για το βάρος μας αλλά και σε πολλές άλλες περιπτώσεις. Μία από αυτές είναι το συκώτι αφού η “δουλειά” είναι να μετατρέπει τη ζάχαρη σε λίπος. Εάν το παρακάνετε με τα γλυκά, το συκώτι παράγει περισσότερο λίπος το οποίο αποθηκεύεται σε αυτό οδηγώντας σε μια πάθηση που λέγεται “λιπώδης διήθηση ήπατος” και μπορεί να οδηγήσει σε κίρρωση. Γι’ αυτό καλό είναι να αποφεύγετε τη ζάχαρη, να προτιμάτε τα φρούτα και τα γλυκά να μπαίνουν στη διατροφή σας μια στο τόσο.

Πράσινο τσάι

Οι κατεχίνες που περιέχει το πράσινο τσάι προστατεύουν από ορισμένες μορφές καρκίνου μεταξύ αυτών και του ήπατος. Προτιμήστε να πίνετε το τσάι ζεστό και όχι κρύο καθώς τα επίπεδα κατεχινών στα παγωμένα και έτοιμα πράσινα τσάγια είναι χαμηλότερα.

Νερό

Ο μεγαλύτερος αποτοξινωτικός παράγοντας του οργανισμού μας είναι φυσικά το νερό και όπως είναι επόμενο μπορεί να βοηθήσει και το συκώτι, το κατεξοχήν όργανο αποτοξίνωσης στο σώμα μας!

Αμύγδαλα

Οι ξηροί καρποί και ειδικά τα αμύγδαλα είναι καλές πηγές βιταμίνης Ε που προστατεύτει το συκώτι από τη συγκέντρωση λίπους. Τα αμύγδαλα κάνουν καλό και στην καρδιά σας αλλά και στα κόκκαλα αφού είναι πλούσια σε ασβέστιο, οπότε την επόμενη φορά που θέλετε ένα υγιεινό σνακ μια χούφτα αμύγδαλα είναι προτιμότερη από ο,τιδήποτε άλλο!

Περιορίστε το αλάτι

Το αλάτι είναι απαραίτητο στη ζωή μας. Το έξτρα αλάτι όμως είναι επικίνδυνο και ειδικά το κρυφό αλάτι που περιέχεται σε επεξεργασμένα τρόφιμα καθώς επηρεάζουν το συκώτι. Αποφύγετέ τα και μην ενδίδετε στον πειρασμό να προσθέτετε και άλλο αλάτι στο πιάτο σας.

Σπανάκι

Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά που βοηθούν το συκώτι να δουλεύει σωστά. Ειδικά το σπανάκι είναι εξαιρετικά εύγευστο και εύχρηστο για να το τρώτε κάθε μέρα με πολλούς τρόπους! Προτιμήστε το ωμό σε σαλάτες με ελαιόλαδο και σκόρδο.

Μύρτιλλα

Αυτό το μικρό φρούτο του δάσους έχει σχεδόν μαγικές ιδιότητες και πολυφαινόλες που προστατεύουν το συκώτι από τη λιπώδη διήθηση. Εάν δεν μπορείτε να βρείτε φρέσκα τα κατεψυγμένα κάνουν καλή δουλειά σε smoothies για ένα υγιεινό πρωινό. Πλούσιες τροφές σε πολυφαινόλες είναι και οι ελιές, τα δαμάσκηνα και η σκούρα σοκολάτα.

Μπαχαρικά και βότανα

Τα “μαγικά” δώρα της φύσης μπορούν να σας προστατεύσουν με πολλούς τρόπους. Βότανα όμως η ρίγανη, το θυμάρι και το δεντρολίβανο που βρίσκουμε απλόχερα στην ελληνική φύση νοστιμίζουν τα πιάτα μας ώστε να βάζουμε λιγότερο αλάτι. Κανέλα, κύμινο, κουρκουμάς επίσης νοστιμίζουν τα πιάτα μας και μας κάνουν καλό αφού έχουν πολύτιμα συστατικά όπως πολυφαινόλες, κουρκουμίνη και άλλα ευεργετικά συστατικά.

Προσοχή με το αλκοόλ

Αυτό δεν χρειάζεται να σας το πει γιατρός! Το αλκοόλ είναι ευρέως γνωστό ότι δεν προσφέρει τίποτα απολύτως στον οργανισμό. Αντίθετα καταστρέφει τους ιστούς του συκωτιού. Προτιμήστε ένα ποτήρι κόκκινο κρασί αραιά και πού από το να καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες αλκοόλ.

Βασίλης Σιδερής, Ιατρός-Βιοπαθολόγος & Βιολόγος (Διαγνωστική Αθηνών), επιστημονικός συνεργάτης του Ελληνικού Ινστιτούτου Pasteur -  Συνεργαζόμενο ιατρείο δικτύου iatrica