Η κοιλιοκάκη είναι μια πολυπαραγοντική , ανοσολογικά επαγόμενη χρόνια εντεροπάθεια, που πυροδοτείται από ήδη γνωστό, τυποποιημένο περιβαλλοντικό παράγοντα, τη γλουτένη (πρωτεΐνη αποθήκευσης για το σιτάρι, το κριθάρι και σίκαλη), που επηρεάζει κυρίως το λεπτό έντερο σε άτομα με γενετική προδιάθεση.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ένα σύνδρομο δυσαπορρόφησης, και υποχωρεί με τον αποκλεισμό της γλουτένης από τη διατροφή.

Η κοιλιοκάκη είναι ένα ανοσολογικό παζλ , που ο ακρογωνιαίος λίθος της  παθογένειας της είναι μια προσαρμοστική ανοσολογική απάντηση που ενορχηστρώνεται από την αλληλεπίδραση μεταξύ γλουτένης και MHC τάξης ΙΙ HLA-DQ2 και/ή -DQ8 μόρια. Ωστόσο, άλλοι παράγοντες που εξασθενούν τους ανοσορυθμιστικούς  μηχανισμούς ή / και ενεργοποιούν το μεγάλο μέρος του πληθυσμού των εντερικών ενδοεπιθηλιακών λεμφοκύτταρων (IELs) είναι απαραίτητοι για την οδηγήσουν σε  ιστική βλάβη

Υπό το φως των σημερινών γνώσεων και των αναδυόμενων πολύπλοκων κλινικών προβλημάτων , προτείνουμε ότι το πραγματικό χρυσό πρότυπο για την τελική διάγνωση της CD είναι η απόφαση που λαμβάνεται βασιζόμενη σε κλινοεργαστηριακές προσεγγίσεις . Ο  υποψιασμένος κλινικός γιατρός,  σε συνεργασία με τον ενημερωμένο εργαστηριακό γιατρό, έχει  ουσιαστική και εξειδικευμένη προσέγγιση στη διάγνωση της CD ερμηνεύοντας σωστά τον πίνακα των διαθέσιμων δεδομένων ( κλινικών, ορολογικών , ιστολογικών και γενετικών ).

Μια διεπιστημονική ομάδα που συντονίζεται από τον κλινικό ιατρό μπορεί να ανοίξει το δρόμο για τη βελτίωση της ποιότητας στη  διαγνωστική προσέγγιση  ή τον αποκλεισμό της CD με τη συλλογή όλων των κομματιών  του παζλ που απαιτούνται για να λυθεί ο γρίφος της CD . Σήμερα πιστεύουμε ότι η διαγνωστική προσέγγιση  ή ο αποκλεισμός της CD  μπορεί να γίνει μέσω μη επεμβατικών  εργαστηριακών δοκιμών, χωρίς την ανάγκη μιας βιοψίας εντερικού βλεννογόνου.

Υπάρχουν σημαντικά εμπόδια που παρακωλύουν τον ορολογικό έλεγχο και συμβάλλουν στηνκαθυστερημένη ανίχνευση και διάγνωση της CD. Οι φραγμοί αυτοί μπορεί να μειωθούν μέσω καλύτερης  εκπαίδευσης του κοινού και των επαγγελματιών υγείας σχετικά με τα συμπτώματα της CD, τους παράγοντες κινδύνου, και τον ορολογικό έλεγχο.

Σύμφωνα με κλινικές παρατηρήσεις ο επιπολασμός της CD αυξάνεται σε όλο τον κόσμο και πολλοί ασθενείς με CD παραμένουν αδιάγνωστοι, διαβλέποντας την ανάγκη για βελτιωμένες στρατηγικές στο μέλλον για τη βέλτιστη ανίχνευση των ασθενών με CD.

Μεταξύ των ασθενών που διαγιγνώσκονται CD, ο μέσος χρόνος από την έναρξη των συμπτωμάτων έως τη διάγνωση κυμαινόταν από 5,8 έως 11 έτη, παρά την διαθεσιμότητα των ευαίσθητων και ειδικών ορολογικών εξετάσεων προσυμπτωματικού ελέγχου. Επιπλέον, οι ασθενείς μπορούν να φέρουν εσφαλμένες διαγνώσεις κατά τη διάρκεια αυτών των ετών, μέχρι να γίνει  η σωστή διάγνωση. Εκτός  της νοσηρότητας που σχετίζεται με τους αδιάγνωστους συμπτωματικούς ασθενείς, για άτομα με αδιάγνωστη CD, έχει αναφερθεί ότι έχουν ένα υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας σε σχέση με εκείνους με αρνητικό ορολογικό έλεγχο για CD.

Στο πλαίσιο αυτό , ανεξάρτητα με την σοβαρότητα και την ηλικία κατά την έναρξη της συμπτωματικής CD ,που είναι εξαιρετικά μεταβλητή και μπορεί να επηρεαστεί από τα γεγονότα της ζωής που αλλοιώνουν την τοπική ρύθμιση του ανοσοποιητικού, τα προτεινόμενα νέα κριτήρια για τη διαγνωστική προσέγγιση της  CD, ανεξάρτητα με την  παρουσία ή όχι ατροφίας των λαχνών του λεπτού εντέρου από την βιοψία, είναι τα εξής: