Η Παγκόσμια Ημέρα Καρδιάς καθιερώθηκε το 1999 και διοργανώνεται έκτοτε κάθε χρόνο την τελευταία Κυριακή του Σεπτεμβρίου από τη Διεθνή Ομοσπονδία Καρδιάς, με την υποστήριξη της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας.

Στόχος είναι η ευαισθητοποίηση του παγκόσμιου κοινού για τα καρδιαγγειακά νοσήματα, που τις τελευταίες δεκαετίες αποτελούν μάστιγα στις βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες και τείνουν να μετατραπούν σε «πανδημία» για τον πλανήτη, αγγίζοντας και τους πληθυσμούς των αναπτυσσόμενων χωρών.

Στατιστικά Στοιχεία:

• Ένας στους δέκα άνδρες, ηλικίας 50-59 ετών, έχει «σιωπηλή» στεφανιαία νόσο και κινδυνεύει να πάθει έμφραγμα χωρίς καμία προειδοποίηση. Αντίθετα, οι γυναίκες είναι περισσότερο τυχερές, καθώς το καρδιακό επεισόδιο συνήθως «προειδοποιεί» με πόνο στο στήθος.
• Μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου κατά 20-25% μπορεί να επιτευχθεί εάν κάποιος ακολουθεί σταθερά τους κανόνες της μεσογειακής διατροφής, ενώ ελάττωση του βάρους κατά 5% επιτυγχάνει 30% μείωση του ενδοκοιλιακού λίπους που θεωρείται και το πλέον επικίνδυνο.
• Η καρδιαγγειακή νόσος παραμένει η κύρια αιτία θνησιμότητας στον κόσμο, καθώς ένας στους τρεις θανάτους παγκοσμίως οφείλεται σε καρδιακή νόσο και αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
• Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αναμένεται έως το 2010 να αποτελούν την κύρια αιτία θνησιμότητας στις αναπτυσσόμενες χώρες.
• Πρώτη αιτία θανάτου από καρδιά των νέων ηλικίας κάτω των 35 ετών στην Ελλάδα είναι σήμερα η καρδιακή ανεπάρκεια, που οφείλεται στη β-Μεσογειακή αναιμία, ενώ κάθε χρόνο γεννιούνται στη χώρα μας περίπου 1.200 παιδιά με παθήσεις της καρδιάς.
• Σημαντικά μειωμένος εμφανίζεται ο κίνδυνος ανάπτυξης στεφανιαίας νόσου σε όσους καταναλώνουν 1-2 φλιτζάνια καφέ την ημέρα, ενώ, αντίθετα, εμφανίζεται αυξημένος σε όσους καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες.
• Σε 20 εκατομμύρια ανθρώπους στερούν κάθε χρόνο τη ζωή τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ενώ μέχρι το 2025 οι επιστήμονες εκτιμούν ότι οι θάνατοι από τις παθήσεις της καρδιάς θα ξεπερνούν τα 25 εκατομμύρια ετησίως!
• Μόνο στη χώρα μας, κάθε χρόνο καταγράφονται περισσότερα από 15.000 νέα περιστατικά στεφανιαίας νόσου, πολλά από τα οποία αποβαίνουν μοιραία για τον ασθενή.
• Όπως δείχνουν οι στατιστικές σε παγκόσμιο επίπεδο, σημειώνεται μία καρδιακή προσβολή κάθε 4 δευτερόλεπτα και ένα εγκεφαλικό επεισόδιο κάθε 5 δευτερόλεπτα.

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου στις ανεπτυγμένες χώρες και, κατά συνέπεια, είναι επιτακτική η συστηματική εξάλειψη των παραγόντων κινδύνου που οδηγούν σε αυτά, τόνισε ο Πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρίας (ΕΚΕ), κ. Ιωάννης Καλλικάζαρος. Κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί μέσω παρεμβάσεων, κυρίως σε πρωτογενές επίπεδο πρόληψης, με βασικούς άξονες τη μείωση του καπνίσματος, την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, της υπέρτασης και του σακχαρώδη διαβήτη. Πιο συγκεκριμένα:

1. Παχυσαρκία : Σε παγκόσμιο επίπεδο η παχυσαρκία έχει διπλασιαστεί από τη δεκαετία του 1980 και υπολογίζεται ότι σήμερα 1.4 δισεκατομμύρια άτομα είναι υπέρβαρα με τα 500 εκατομμύρια να έχουν κλινική παχυσαρκία (δείκτης μάζας σώματος >30 kg/m²). Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι ότι το 35% των νέων ατόμων ηλικίας 20 ετών είναι υπέρβαρα και 11% παχύσαρκα, ενώ 40 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 5 ετών είναι υπέρβαρα. Είναι λοιπόν αναγκαίο να λάβουν χώρα παρεμβάσεις ελάττωσης της πανδημίας του αυξημένου σωματικού βάρους μέσω αύξησης της φυσικής δραστηριότητας.

2. Κάπνισμα : Είναι γεγονός ότι 1 στους 2 καπνιστές θα πεθάνει από νόσο σχετιζόμενη με το κάπνισμα. Επιπλέον είναι πολύ σημαντική η αρνητική επίδραση του παθητικού καπνίσματος, καθώς αναλύσεις έχουν δείξει ότι προκαλεί το θάνατο σε 600.000 άτομα ετησίως σε παγκόσμια κλίμακα. Αποτελεί λοιπόν κύριο στόχο των καρδιολογικών εταιριών σε όλες τις χώρες η απαγόρευση του καπνίσματος, η εκπαίδευση των νέων ατόμων για τις αρνητικές επιδράσεις του, καθώς και η ανάπτυξη προγραμμάτων διακοπής του.

3. Αρτηριακή υπέρταση : Η αρτηριακή υπέρταση βάσει διεθνών μελετών είναι υπεύθυνη για το 13.5% τη συνολικής θνησιμότητας, το 44% των εγκεφαλικών επεισοδίων και το 47% των περιστατικών ισχαιμικής καρδιακής νόσου. Σήμερα το 30% των ενηλίκων άνω των 25 ετών πάσχουν από αρτηριακή υπέρταση και είναι ελάχιστη η μείωση των επιπέδων της αρτηριακής πίεσης σε παγκόσμιο επίπεδο σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας τα τελευταία 30 χρόνια στις ανεπτυγμένες χώρες. Βασικό ρόλο παίζουν οι υγιεινοδιαιτητικές παρεμβάσεις με ελάττωση της κατανάλωσης άλατος περί τα 5-6 γραμμάρια την ημέρα, του αλκοόλ στα 20-30 γραμμάρια ημερησίως και φυσικά την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και τη διατήρηση του σωματικού βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα.

4.Σακχαρώδης διαβήτης-Μεταβολικό σύνδρομο : Σήμερα 47 εκατομμύρια άτομα πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη σε παγκόσμια κλίμακα και 3.4 εκατομμύρια θάνατοι ετησίως οφείλονται σε αυτόν. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 80% των θανάτων λόγω διαβήτη παρατηρούνται στις χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος χώρες ενώ υπολογίζεται ότι ο διαβήτης θα αποτελεί την 7^η αιτία θανάτου το 2030. Για την πρόληψη του σακχαρώδη διαβήτη σημαντική θέση έχει η κατάλληλη δίαιτα, η άσκηση και η αποφυγή του καπνίσματος.

Τρεις απλοί τρόποι για την προστασία της καρδιάς:

1.  Σωματική δραστηριότητα τουλάχιστον για 30 λεπτά την ημέρα.

2.  Κατανάλωση τουλάχιστον 5 μερίδων ημερησίως φρούτων και λαχανικών και περιορισμός πρόσληψης αλατιού, λιπαρών τροφών και αλκοόλ.

3.  Διακοπή καπνίσματος.

Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Καρδιάς, σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, διοργανώνει εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης σε περισσότερες από 100 χώρες – όπως check-up, δραστηριότητες οργανωμένης άθλησης (περίπατοι, τρέξιμο, γυμναστική), δημόσιες συζητήσεις, show, επιστημονικά forum, εκθέσεις, συναυλίες και αθλητικές διοργανώσεις.