Η Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά του Καρκίνου του Προστάτη καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Σεπτεμβρίου για να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τον ανδρικό πληθυσμό της Γηραιάς Ηπείρου σχετικά με τους κινδύνους που αντιμετωπίζει από τον καρκίνο του προστάτη.

Περισσότεροι από 100.000 άνδρες στο δυτικό κόσμο και άγνωστος αριθμός στον υπόλοιπο πεθαίνουν κάθε χρόνο από καρκίνο του προστάτη, ο οποίος μπορεί να θεραπευθεί στο 70% των περιπτώσεων, αν διαγνωστεί έγκαιρα. Γι' αυτό καλείται ο ανδρικός πληθυσμός άνω των 50 ετών να επισκέπτεται κάθε χρόνο τον ουρολόγο του και να υποβάλλεται σε δακτυλική εξέταση του προστάτη και μέτρηση του προστατικού καρκινικού δείκτη (PSA).

Δεδομένα:

• Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο πρώτος διαγιγνωσκόμενος καρκίνος σε Ευρώπη και Αμερική και υπεύθυνος για το μεγαλύτερο αριθμό θανάτων στις νεοπλασίες ετησίως, μετά τον καρκίνου του πνεύμονα.
• Έχει υπολογισθεί ότι περίπου το 9,5% των ανδρών ηλικίας άνω των 50 ετών θα εμφανίσει καρκίνο προστάτη και περίπου το 2,5% αυτών θα καταλήξει από αυτή τη νόσο.
• Ο καρκίνος του προστάτη στα αρχικά στάδια δεν συνοδεύεται από ιδιαίτερα χαρακτηριστικά συμπτώματα. Μόνο σε προχωρημένα στάδια της νόσου εμφανίζονται διαταραχές της ούρησης η συμπτώματα που οφείλονται σε μεταστάσεις, με κυριότερο τον οστικό πόνο.
• Οι παράγοντες που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση του καρκίνου του προστάτη είναι:
  – H Ηλικία: Όσο μεγαλώνει ο άνδρας, τόσο αυξάνεται και ο κίνδυνος να αναπτύξει καρκίνο του προστάτη.
  – Το Οικογενειακό Ιστορικό: Αν κάποιος συγγενής πρώτου βαθμού (πατέρας, αδελφός) έχει καρκίνο του προστάτη, τότε ο κίνδυνος να αναπτύξει και ο ίδιος καρκίνο αυξάνεται. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ο τακτικός έλεγχος συστήνεται να αρχίζει μια δεκαετία νωρίτερα, δηλαδή στα 40 έτη.
  – Η Φυλή: Οι Αφρικανοί αναπτύσσουν με μεγαλύτερη συχνότητα καρκίνο του προστάτη σε σχέση με τους λευκούς η Ασιάτες.
  – Η Διατροφή: Μία δίαιτα πλούσια σε ζωική λίπη και φτωχή σε φρούτα, λαχανικά και ψάρι θεωρείται ότι αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη.

Τι είναι ο καρκίνος του προστάτη;

Ο καρκίνος του προστάτη είναι μια νόσος σοβαρή αλλά όχι πάντοτε θανατηφόρα. Προέρχεται από τον ανώμαλο πολλαπλασιασμό των κυττάρων του προστάτη, ο οποίος βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη των ανδρών. Οι όγκοι σχηματίζονται αρχικά στο εξωτερικό του προστάτη και στη συνέχεια εξαπλώνονται στους γύρω ιστούς.

Πόσο συχνός είναι;
Με τα σημερινά δεδομένα, ένας στους 7 άνδρες θα εμφανίσει καρκίνο του προστάτη σε κάποια στιγμή της ζωής του. Όσο μεγαλώνει η ηλικία, μεγαλώνει και ο κίνδυνος.

Ποιοι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο;

• Άτομα με οικογενειακό ιστορικό (η ύπαρξη ιστορικού καρκίνου του προστάτη στην οικογένεια καθώς και η έναρξή του σε ηλικία κάτω των 55  ετών σε άτομα της οικογένειας,  αυξάνει τις πιθανότητες στον άνδρα να εμφανίσει το νόσημα αυτό).
• Άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών (το ποσοστό των νέων διαγνώσεων του καρκίνου του προστάτη αυξάνεται με την αύξηση της ηλικίας, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη μορφή καρκίνου).
• Οι έγχρωμοι άνδρες έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να πάθουν καρκίνο του προστάτη από ότι οι λευκοί.

Συμπτώματα

Η πλειοψηφία των προστατικών καρκίνων σε πρώιμα στάδια δεν προκαλεί καθόλου συμπτώματα, κάτι που κάνει ακόμα πιο σημαντική την τακτική εξέταση από τον γιατρό. Όταν υπάρχουν συμπτώματα, μπορεί να περιλαμβάνουν τα παρακάτω:

• Συχνή ή επιτακτική ανάγκη ούρησης, με διακοπτόμενη ή καθυστερημένη ροή
• αίμα στα ούρα ή στο σπέρμα
• δυσουρία (δυσκολία στην ούρηση)
• συχνουρία, ιδιαίτερα το βράδυ
• πόνος ή τσούξιμο κατά τη διάρκεια της ούρησης
• ατελής κένωση της κύστης
• συνεχής πόνος στη ράχη, τη λεκάνη ή τους γλουτούς
• επώδυνη εκσπερμάτιση
• στυτική δυσλειτουργία
• απώλεια όρεξης και βάρους
• επίμονος πόνος στα οστά.

Πρόληψη

Όπως προείπαμε, οι άνδρες άνω των 50 έτων θα πρέπει να υποβάλλονται τακτικά σε κλινικές διαγνωστικές εξετάσεις, για να μπορεί να γίνει έγκαιρα η ανίχνευση και θεραπεία της νόσου. Οι άνδρες που πληρούν παράγοντες επικινδυνότητας θα πρέπει να κάνουν εξετάσεις ήδη από την ηλικία 40 με 45 ετών.

Ενώ ο καρκίνος του προστάτη δεν δύναται να προληφθεί, εντούτοις, υπάρχουν μέτρα περιορισμού του κινδύνου για την ανάπτυξη της νόσου, όπως υπάρχουν και ενοχοποιητικοί παράγοντες:

Η  διατροφή που περιλαμβάνει υψηλή πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών, επεξεργασμένων τροφών και κόκκινου κρέατος  ενοχοποιείται για την ανάπτυξη της νόσου. Ο κίνδυνος για καρκίνο του προστάτη μπορεί να μειωθεί αν η διατροφή μας είναι πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και φυτικές ίνες, αν διατηρούμε το βάρος μας φυσιολογικό και αν κάνουμε καθημερινές σωματικές δραστηριότητες. Ασκηθείτε για 30’ τη μέρα με όποιο τρόπο μπορείτε και σας αρέσει!

Μελέτες επίσης δείχνουν ότι τροφές που είναι πλούσιες σε λυκοπένιο, μια αντιοξειδωτική ουσία, όπως ωμές ή μαγειρεμένες ντομάτες, γκρέιπ φρουτ και καρπούζι βοηθάνε. Το σκόρδο και τα λαχανικά όπως το μπρόκολο, τα λαχανάκια Βρυξελλών, το λάχανο και το κουνουπίδι έχουν επίσης αντικαρκινική δράση.

Η σωματική άσκηση δυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, βελτιώνει την κυκλοφορία και επιταχύνει την πέψη, λειτουργίες που διαδραματίζουν κάποιο ρόλο στην πρόληψη του καρκίνου. Επιπλέον, η άσκηση βοηθά την πρόληψη της παχυσαρκίας, που κι αυτή αποτελεί δυνητικό παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση ορισμένων μορφών καρκίνου.

Τέλος, η καθημερινή άσκηση ενδέχεται να ελαχιστοποιεί τα συμπτώματα και να ελαττώνει την πιθανότητα διόγκωσης του προστατικού αδένα ή της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη.

Θεραπεία

Η ολική αφαίρεση του προστάτη (ριζική προστατεκτομή) αποτελεί την πιο συχνή θεραπεία του εντοπισμένου καρκίνου του προστάτη. Συνήθως συμπεριλαμβάνει την αφαίρεση και των κοντινών λεμφαδένων. Η εγχείριση συνήθως συνιστάται σε άνδρες που είναι 50 με 70 ετών.

Για πιο ηλικιωμένους άνδρες ή για αυτούς που δεν μπορούν να αντέξουν την εγχείριση συνιστάται η θεραπεία με ακτινοβολία για να καταστραφούν τα καρκινικά κύτταρα.

Σε ειδικές περιπτώσεις που ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί, η αφαίρεση των όρχεων ή η ορμονοθεραπεία μπορεί να καθυστερήσει την ανάπτυξη του καρκίνου του προστάτη και επομένως να μειώσει ή να αναστείλει την περαιτέρω εξάπλωση της νόσου.