Σας έχει τύχει όταν πάτε να πληκτρολογήσετε το ΡΙΝ του κινητού ή τον κωδικό της τραπεζικής σας κάρτας για αναλήψεις μετρητών από το μηχάνημα να μπλοκάρετε και να μη θυμάστε με τίποτε τον αριθμό;

Σας έχει τύχει όταν πάτε να πληκτρολογήσετε το ΡΙΝ του κινητού ή τον κωδικό της τραπεζικής σας κάρτας για αναλήψεις μετρητών από το μηχάνημα να μπλοκάρετε και να μη θυμάστε με τίποτε τον αριθμό; Αν ναι, δεν είστε οι μόνοι. Καλωσήρθατε στον καινούργιο κόσμο των αριθμών!

Για να θυμόμαστε όλους αυτούς τους αριθμούς χρειαζόμαστε αποθηκευτικό χώρο μνήμης. Ανάμεσα στους δέκτες (που συγκεντρώνουν άπειρα ερεθίσματα από το περιβάλλον) και στον τεράστιο αποθηκευτικό χώρο της μακρόχρονης μνήμης έχουμε μια υποθετική δομή, τη βραχύχρονη μνήμη. Μικρή σε χωρητικότητα αλλά τεράστια σε σημασία, φαίνεται ότι είναι το σύστημα όπου γίνεται η πρώτη επεξεργασία των δεδομένων που προσλαμβάνουμε, προτού αυτά αποθηκευτούν στη μακρόχρονη μνήμη.

Ενα στάνταρ τεστ μνήμης περιλαμβάνει και την εξής οδηγία: επαναλάβετε τα ακόλουθα νούμερα: 3-5-2-9-6, που σταδιακά αυξάνονται, για να καθοριστεί η δυνατότητα συγκράτησής τους στη μνήμη του συγκεκριμένου ατόμου. Η βραχύχρονη μνήμη μπορεί να συγκρατήσει 7+2, δηλαδή από 5 ως 7 «κομμάτια», είτε αυτά είναι αριθμοί, γράμματα, λέξεις ή εικόνες. Μπορεί κανείς να αποθηκεύσει ή να επεξεργαστεί τα κομμάτια αυτά στη βραχύχρονη μνήμη του όπως δουλεύει ένας μαραγκός στον πάγκο του: σε ένα δεδομένο χώρο είτε θα δουλέψει είτε θα αποθηκεύσει διάφορα κομμάτια, έτσι θα υπάρχει χώρος είτε για το ένα είτε για το άλλο. Η βραχύχρονη μνήμη αποτελεί προσωρινό αποθηκευτικό χώρο που μπορεί να φιλοξενήσει περιορισμένο αριθμό πληροφοριών τις οποίες θα μετατρέψει ώστε να τις χρησιμοποιήσει στη συνέχεια.

Γιατί όμως μπλοκάρουμε και δεν θυμόμαστε ειδικά αριθμούς; Γενικεύοντας, μπορούμε να πούμε ότι ως κοινωνία πάσχουμε, ως ένα βαθμό, από αριθμοφοβία, τον φόβο των αριθμών και του τι μπορούν να προκαλέσουν στη ζωή μας. Ετσι, όταν έχουμε άγχος για το ότι δεν θα θυμηθούμε κάτι, αυτο-μπλοκάρουμε τη μνήμη μας και τελικά δεν το θυμόμαστε! Από την άλλη, λειτουργεί η αυτοεκπληρούμενη προφητεία, που σημαίνει ότι όταν κάποιος ξεκινάει να λέει στον εαυτό του ότι κάτι είναι πολύ δύσκολο και δεν πρόκειται να το καταφέρει, στο τέλος πράγματι δεν τα καταφέρνει και αυτοεκπληρώνεται η αρχική προφητεία του, πιθανόν γιατί αναλώθηκε σε αρνητικές σκέψεις αντί να ρίξει το βάρος σε θετικές ενέργειες. Μια άλλη δυσκολία με την απομνημόνευση αριθμών είναι ότι συνήθως δεν έχουν σημασία και δεν εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο το οποίο θα βοηθούσε το άτομο να τους θυμηθεί, όπως γίνεται με άλλες πληροφορίες: για παράδειγμα, αν δεν θυμόμαστε το ακριβές όνομα του δρόμου όπου πάμε επίσκεψη, αλλά θυμόμαστε ότι αρχίζει από Π και είναι αρχαίο ελληνικό, για να τον βρούμε στρίβουμε δεξιά στο περίπτερο και μετά αριστερά στον φούρνο, όταν θα δούμε την ταμπέλα θα αναγνωρίσουμε το όνομα του δρόμου και μπορούμε να βρεθούμε στην επίσκεψη και μάλιστα στην ώρα μας, και ας μας έλειπε αρχικά ένα σημαντικό κομμάτι πληροφορίας! Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με τους αριθμούς. Και συχνά στην προσπάθειά μας να θυμηθούμε έναν αριθμό παρεμβάλλονται άλλα ερεθίσματα και δεν μπορούμε να τον συγκρατήσουμε, οπότε και δεν θα τον θυμηθούμε αργότερα (π.χ., κάποιος μας λέει ένα νούμερο τηλεφώνου ενώ προσπαθούμε να θυμηθούμε τον κωδικό της κάρτας μας: θα καταλήξουμε να μη θυμόμαστε ούτε το ένα ούτε το άλλο, αν θέλουμε να τα θυμηθούμε ταυτόχρονα!). 
9 τρόποι για να βοηθήσουμε τη μνήμη

* Να την κρατούμε σε εγρήγορση με ποικίλες πνευματικές ενασχολήσεις σε όλες τις ηλικίες, ιδίως στην τρίτη ηλικία (σταυρόλεξα, κατασκευές, εργόχειρα, διάβασμα).

* Να λέμε και να ξαναλέμε την πληροφορία που θέλουμε να συγκρατήσουμε ώσπου να την κάνουμε «κτήμα» μας και να αποθηκευτεί στη μακρόχρονη μνήμη.

* Να σημειώνουμε σημαντικές πληροφορίες, όπως κωδικούς, και να έχουμε γραπτή οργάνωση.

* Να χρησιμοποιούμε τον ίδιο κωδικό για πολλά πράγματα, που έχει κάποια προσωπική σημασία για μας, αλλά δεν θα μπορούσε εύκολα να τον μαντέψει κάποιος άλλος.

* Να θυμόμαστε τις πληροφορίες σε μικρές ομάδες, όπως γίνεται με τα αρχικά νούμερα των κινητών ανάλογα με την εταιρεία, που τα θυμόμαστε σαν ένα «κομμάτι» πληροφορίας και επομένως δεν επιβαρύνουμε τη μνήμη μας.

* Να προσπαθούμε να κωδικοποιήσουμε τις πληροφορίες όχι μόνο λεκτικά, αλλά και οπτικά ή σωματικά (π.χ., ποια είναι η ακριβής κίνηση του χεριού όταν πληκτρολογούμε έναν κωδικό) ώστε να έχουμε περισσότερους νοητικούς τρόπους πρόσβασης.

* Να μην πίνουμε και προσπαθούμε να θυμηθούμε λεπτομέρειες.

* Να έχουμε καλή ψυχική υγεία (όχι στο άγχος και στην κατάθλιψη).

* Να μη μας πιάνει πανικός κάθε φορά που ξεχνάμε κάτι, αναγνωρίζοντας ότι είναι φυσικό, να κάνουμε διάλειμμα και στη συνέχεια θα διαπιστώσουμε ότι η πληροφορία μάς έρχεται στον νου χωρίς προσπάθεια!

boro.gr