Τι συστατικά μπορεί να σας προσφέρει ένα πολυβιταμινούχο σκεύασμα και με ποιον τρόπο μπορείτε να επιλέξετε το καταλληλότερο για εσάς;

Μήπως υπάρχουν περίοδοι που λίγο η συνεχής κόπωση και η υπνηλία, λίγο η έλλειψη συγκέντρωσης, το άστατο πρόγραμμα και η απουσία γευμάτων μέσα στην ημέρα μπορεί να σας οδηγήσει στη σκέψη ενός πολυβιταμινούχου συμπληρώματος; Το έχετε όμως πραγματικά ανάγκη; Τι συστατικά μπορεί να σας προσφέρει και με ποιον τρόπο μπορείτε να επιλέξετε το καταλληλότερο για εσάς; 

Το χρειάζομαι πραγματικά κι αν ναι πότε; 

Το σώμα μας καθημερινά, ως μια από τις πιο σύνθετες βιολογικές μηχανές, εκτός από ενέργεια (θερμίδες), χρησιμοποιεί μια πληθώρα βιταμινών και ιχνοστοιχείων για να εκτελέσει τις πολύπλοκες λειτουργίες του. Η τροφή μας και συγκεκριμένα ένας ισορροπημένος τρόπος διατροφής που περιέχει τρόφιμα από όλες τις ομάδες τροφίμων σύμφωνα με τις συστάσεις της Μεσογειακής Διατροφής αποτελεί τον πρωταρχικό και βασικό τρόπο εξασφάλισης των απαραίτητων συστατικών στο σώμα μας. Παρόλα αυτά, υπάρχουν ορισμένες ιδιαίτερες καταστάσεις στις οποίες η συμπληρωματική χορήγηση κάποιου συμπληρώματος κρίνεται σημαντική ώστε να καλύψουμε τις ανάγκες μας στα συστατικά που χρειαζόμαστε πάντοτε συμπληρωματικά της διατροφής. 
Σε ποιες περιπτώσεις πρέπει να το σκεφτώ;

Η λήψη κάποιου πολυβιταμινούχου συμπληρώματος μπορεί να είναι χρήσιμη σε καταστάσεις όπου είτε οι ανάγκες σε συγκεκριμένα συστατικά είναι πολύ αυξημένες είτε υπάρχουν απώλειες/ ελλείψεις θρεπτικών συστατικών. Γενικότερα, τέτοιες καταστάσεις (ή ομάδες του πληθυσμού) μπορεί να είναι:

- Οι αυστηρά φυτοφαγικές δίαιτες, οι πολύ στερητικές δίαιτες αδυνατίσματος από όπου απουσιάζουν σημαντικές ομάδες τροφίμων και διαρκούν μεγάλο διάστημα ή ακόμη και οι παρατεταμένες περίοδοι νηστείας, συχνά δημιουργούν την ανάγκη προσεκτικής κάλυψης των διατροφικών αναγκών, των ατόμων που τις ακολουθούν.

- Γυναίκες στην εγκυμοσύνη παρουσιάζουν αυξημένες ανάγκες σε ορισμένα θρεπτικά συστατικά όπως ο σίδηρος και το φυλλικό οξύ, ενώ γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία που σκοπεύουν να μπουν σε μια εγκυμοσύνη πρέπει να προσέχουν τα επίπεδα φυλλικού οξέος στον οργανισμό, μιας βιταμίνης που είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος του βρέφους τους πρώτους μήνες της κύησης.

- Άτομα με συγκεκριμένες παθήσεις, σοβαρούς τραυματισμούς, σε ανάρρωση από συγκεκριμένες επεμβάσεις (π.χ. βαριατρικές επεμβάσεις)

- Ηλικιωμένοι και γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση που εμφανίζουν συγκεκριμένες ελλείψεις θρεπτικών συστατικών από τη διατροφή τους ή παρουσιάζουν μεγαλύτερες απώλειες θρεπτικών συστατικών. Για παράδειγμα όσο αυξάνεται η ηλικία μειώνεται η απορρόφηση βιταμινών όπως η βιταμίνη B12 από τον εντερικό αυλό, επίσης γυναίκες στην εμμηνόπαυση έχουν μεγαλύτερες ανάγκες ασβεστίου και βιταμίνης D, ενώ πολύ συχνά η συνύπαρξη κι άλλων ασθενειών οδηγεί ηλικιωμένα άτομα στην κακή σίτιση και την μην επαρκή πρόσληψη τροφής.

- Άτομα με πολύ έντονη σωματική δραστηριότητα όπως αθλητές σε έντονο πρόγραμμα προπόνησης που δυσκολεύονται να καλύψουν τις ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά από τη διατροφή τους ή άτομα με εξαντλητικό πρόγραμμα και ακατάστατα γεύματα, είναι επίσης καλό να αξιολογήσουν τις διατροφικές τους ανάγκες μαζί με το διαιτολόγο τους ώστε να εξετάσουν τη λήψη κάποιου πολυβιταμινούχου συμπληρώματος.

Σε κάθε περίπτωση οι ανάγκες σε αυτά τα συστατικά πρέπει να καλύπτονται πρωταρχικά από τη διατροφή μας και το συμπλήρωμα να δρα συμπληρωματικά σε αυτή.

Τι περιέχουν τα πολυβιταμινούχα σκευάσματα;

Τα περισσότερα πολυβιταμινούχα σκευάσματα παρέχουν σε συμπυκνωμένη μορφή ποικιλία βιταμινών και ιχνοστοιχείων που πρωταρχικώς βρίσκουμε στα τρόφιμα. Συνήθως, τα συναντάμε με τη μορφή χαπιών, σκόνης, μασώμενων δισκίων ή και υγρών. Ένα πολυβιταμινούχο σκεύασμα συνήθως περιέχει:

Υδατοδιαλυτές βιταμίνες: Δηλαδή βιταμίνες που διαλύονται στο νερό και εφόσον το σώμα μας χρησιμοποιήσει την ποσότητα που έχει ανάγκη, αποβάλλει την περίσσειά τους μέσω των ούρων. Στις βιταμίνες αυτές περιλαμβάνονται η βιταμίνη C, οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β όπως η Β1-θειαμίνη, η Β2 – ριβοφλαβίνη, η Β3- νιασίνη, η Β5-παντοθενικό οξύ, η Β6 - πυριδοξίνη, η βιοτίνη, το φυλλικό οξύ και η βιταμίνη Β12.

Λιποδιαλυτές βιταμίνες: Οι οποίες απορροφώνται με τη βοήθεια των λιπαρών της διατροφής και αποθηκεύονται στο σώμα μας. Στις βιταμίνες αυτές συμπεριλαμβάνονται οι βιταμίνες Α, D, K και Ε. 

Μέταλλα & Ιχνοστοιχεία: Συνήθως στα συμπληρώματα περιλαμβάνονται το ασβέστιο, ο σίδηρος, ο χαλκός, το μαγνήσιο, ο φώσφορος, το κάλιο, το σελήνιο και ο ψευδάργυρος, ενώ υπάρχουν και συμπληρώματα στα οποία συναντάμε και ιώδιο, κοβάλτιο και άλλα απαραίτητα μικροθρεπτικά συστατικά.

Πολλά πολυβιταμινούχα συμπληρώματα σήμερα μπορεί να περιέχουν επίσης μια πληθώρα άλλων ωφέλιμων συστατικών τα οποία δεν ανήκουν στην κατηγορία των βιταμινών και των ιχνοστοιχείων. Έτσι μπορούμε να βρούμε στην αγορά συμπληρώματα που να περιέχουν καλά λιπαρά οξέα όπως ω-3 και ω-6 λιπαρά, αντιοξειδωτικά αλλά και εκχυλίσματα βοτάνων όπως το gisneng, echinacea ή ακόμη και πεπτικά ένζυμα. 

Τι πρέπει να προσέχουμε επιλέγοντας ένα πολυβιταμινούχο σκεύασμα;

Αρχικά, είναι σημαντικό να αξιολογήσετε ποια συστατικά περιλαμβάνει ένα σκεύασμα και σε τι δόσεις. Η διαδικασία μπορεί να γίνει εύκολα συγκρίνοντας τους πίνακες της σύστασης του σκευάσματος σε θρεπτικά συστατικά, δίνοντας έμφαση στο κατά πόσο η ημερήσια δόση του σκευάσματος (π.χ. 1 ταμπλέτα/ 1 χάπι) καλύπτει την συνιστώμενη ημερήσια παροχή (RDA’s) για κάθε συστατικό, με μεγαλύτερη έμφαση στις λιποδιαλυτές βιταμίνες οι οποίες είναι αυτές που αποθηκεύονται στο σώμα μας. Παράλληλα, μπορείτε να εξετάσετε εάν συνυπάρχουν και άλλα συστατικά πέραν των βιταμινών και των ιχνοστοιχείων, δίνοντας έμφαση στο εάν κάποια από αυτά συνδέονται με αλλεργίες ή δυσανεξίες για παράδειγμα υπάρχουν συμπληρώματα που φέρουν την ένδειξη χωρίς γλουτένη. Τέλος, απαιτείται να ελέγξετε εάν το σκεύασμα έχει έγκριση από την αρμόδια υπηρεσία του ΕΟΦ. 

Όπως φαίνεται και από τα παραπάνω, για να είναι ολοκληρωμένη και αποτελεσματική η επιλογή ενός σκευάσματος είναι σημαντική η συμβολή του γιατρού, του διαιτολόγου ή/και του φαρμακοποιού σας οι οποίοι - σε συνεργασία- μπορούν να σας βοηθήσουν να εξετάσετε τα παραπάνω στοιχεία και να σας καθοδηγήσουν στην καταλληλότερη επιλογή πολύ περισσότερο μάλιστα στην περίπτωση που λαμβάνετε και κάποια άλλη φαρμακευτική αγωγή.

nutrimed.gr

Κοκκίνου Φωτεινή