Εξι στις δέκα γυναίκες και το 15% των ανδρών παρουσιάζουν ουρολοίμωξη κάποια στιγμή στη ζωή τους. Ωστόσο οι ουρολοιμώξεις δεν είναι πάντοτε αθώες...

Εξι στις δέκα γυναίκες και το 15% των ανδρών παρουσιάζουν ουρολοίμωξη κάποια στιγμή στη ζωή τους. Ωστόσο οι ουρολοιμώξεις δεν είναι πάντοτε αθώες: δίχως την κατάλληλη, έγκαιρη θεραπεία μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές.

Οι χειρουργοί-ουρολόγοι Ηρακλής Πούλιας, διευθυντής της Ουρολογικής Κλινικής στο Νοσοκομείο Κοργιαλένειο-Μπενάκειο ΕΕΣ, και Αναστάσιος Κόλλιας, επίκουρος καθηγητής Ουρολογίας, εξηγούν πότε οι ουρολοιμώξεις σηματοδοτούν κάτι σοβαρό.

Πού οφείλονται οι ουρολοιμώξεις;

Οφείλονται σε παθογόνους μικροοργανισμούς (μικρόβια) που προέρχονται κυρίως από το έντερο, αλλά αποκτούν πρόσβαση και προσβάλλουν το ουροποιητικό σύστημα (εισέρχονται από την ουρήθρα στην ουροδόχο κύστη).

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για ουρολοίμωξη;

Κάθε άνθρωπος μπορεί να πάθει ουρολοίμωξη, αλλά υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που ευνοούν την εμφάνισή της. Τέτοιοι παράγοντες είναι η πλημμελής υγιεινή, ορισμένες κακές συνήθειες (λ.χ. ελλιπής ενυδάτωση, αναστολή ούρησης, νάιλον εσώρουχα) και ορισμένες σεξουαλικές συνήθειες (λ.χ. μη χρήση προφυλακτικού, μη ούρηση μετά τη σεξουαλική επαφή).

Προδιαθεσικοί παράγοντες είναι επίσης η χρόνια παραμονή ούρων στην ουροδόχο κύστη η παρουσία λίθων στο ανώτερο ή κατώτερο ουροποιητικό, παθολογικές καταστάσεις (λ.χ. διαβήτης), η εγκυμοσύνη, η εμμηνόπαυση, οι συγγενείς (εκ γενετής) ανατομικές ανωμαλίες στο ουροποιητικό (λ.χ. στενώματα ουρητήρα) και οι μικροπαρεμβάσεις στην ουρήθρα (λ.χ. τοποθέτηση καθετήρα, κυστεοσκόπηση).

Μπορούν οι ασθενείς να καταλάβουν αν έχουν λοίμωξη στον νεφρό ή χαμηλά στο ουροποιητικό;

Συνήθως, ναι. Οταν η λοίμωξη εντοπίζεται στο κατώτερο ουροποιητικό, τα συμπτώματα συνήθως είναι συχνουρία, επιτακτική ανάγκη για ούρηση, αίσθημα καύσου κατά την ούρηση και πόνος ή βάρος χαμηλά στην κοιλιά.

Αντιθέτως, η λοίμωξη των νεφρών (πυελονεφρίτιδα) προκαλεί επίσης υψηλό πυρετό (πάνω από 38° C), ρίγος, κακουχία και πόνο στην πάσχουσα νεφρική χώρα (πίσω στη μέση).

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές της ουρολοίμωξης;

Εάν οι ουρολοιμώξεις δεν αντιμετωπισθούν σωστά και εγκαίρως, μπορεί να έχουν σοβαρές επιπλοκές, όπως οι υποτροπές, η πυελονεφρίτιδα και η δημιουργία αποστήματος σε κάποιο όργανο του ουροποιητικού.

Αν οι υποτροπές αφορούν λοιμώξεις του νεφρού, η πιθανή επιπλοκή είναι οι χρόνιες πυελονεφρίτιδες οι οποίες μακροπρόθεσμα οδηγούν σε έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας.

Η πιο σοβαρή και απειλητική για τη ζωή επιπλοκή είναι η σήψη, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σηπτική καταπληξία, πολυοργανική ανεπάρκεια ή ακόμη και στον θάνατο.

Πότε πρέπει να απευθυνθεί ο ασθενής στον γιατρό;

Κάθε ασθενής που εκδηλώνει συμπτώματα από το ουροποιητικό πρέπει να συμβουλεύεται έναν ουρολόγο – και μάλιστα επειγόντως, εάν εμφανίζει υψηλό πυρετό με πόνο στη νεφρική χώρα και κακουχία ή έντονα ενοχλήματα κατά την ούρηση.

Υπάρχει περίπτωση να χρειασθεί εγχείρηση;

Χειρουργείο μπορεί να χρειασθεί αν υπάρχουν ορισμένοι προδιαθεσικοί παράγοντες (λ.χ. στενώματα), αποφρακτική πυελονεφρίτιδα ή επιπλοκή της ουρολοίμωξης (λ.χ. απόστημα νεφρού ή προστάτη). Υπάρχουν επίσης κάποιες σπάνιες λοιμώξεις του ουροποιητικού οι οποίες χρήζουν άμεσης χειρουργικής αντιμετώπισης.

Υπάρχουν νεότερα στη θεραπεία των ουρολοιμώξεων;

Τα νεότερα στη θεραπεία των ουρολοιμώξεων αφορούν κυρίως τον τρόπο αντιμετώπισής τους, καθώς η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών έχει οδηγήσει σε κατακόρυφη αύξηση της αντοχής των μικροβίων σε αυτά.

Η λήψη αντιβιοτικών πρέπει να γίνεται με βάση συγκεκριμένες οδηγίες που έχουν εκδώσει η Ευρωπαϊκή και η Αμερικανική Ουρολογική Εταιρεία, με υπόδειξη του ουρολόγου γιατρού και έπειτα από καλλιέργεια ούρων και αντιβιόγραμμα.

Υπάρχουν περιπτώσεις που απαιτείται μία και μόνο δόση αντιβιοτικού κατά το πρώτο 24ωρο από την έναρξη των συμπτωμάτων και όχι ολόκληρη αγωγή, αλλά αυτό μόνο ο ουρολόγος μπορεί να το καθορίσει.

Το ουροποιητικό σύστημα

Το ουροποιητικό σύστημα χωρίζεται στο ανώτερο και στο κατώτερο. Το ανώτερο αποτελείται από τους νεφρούς και τους ουρητήρες (είναι τα «σωληνάκια» που μεταφέρουν τα ούρα από τους νεφρούς στην κύστη), ενώ το κατώτερο από την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα.

Αριθμοί

170-180 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο εκδηλώνουν ετησίως ουρολοιμώξεις

90% των ασθενών έχουν λοίμωξη στην ουροδόχο κύστη

10% των ασθενών έχουν λοίμωξη του νεφρού (πυελονεφρίτιδα)

3/4 των κρουσμάτων είναι σποραδικά

1/4 των κρουσμάτων είναι υποτροπιάζοντα (οφείλονται σε κάποια παθολογία ή ανατομική ανωμαλία του ουροποιητικού)

6 στις 10 γυναίκες θα πάθουν ουρολοίμωξη τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους

15% των ανδρών θα πάθουν ουρολοίμωξη τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους

Ηλικιακή κατανομή

Έως 1 έτους: Συχνότερες στα αγόρια

1-65 ετών: Συχνότερες σε κορίτσια και γυναίκες

Άνω των 65 ετών: Ίδια συχνότητα σε άνδρες και γυναίκες

Υπαίτιοι μικροοργανισμοί

80-90% των ουρολοιμώξεων προκαλούνται από το κολοβακτηρίδιο (το e.coli, που υπάρχει κυρίως στο έντερο)

10% οφείλονται σε σταφυλόκοκκο (κυρίως το καλοκαίρι)

Σπανιότερα οφείλονται σε μικρόβια όπως η κλεμπσιέλλα, ο πρωτέας κ.ά.

Τρόποι μόλυνσης

* Στις περισσότερες περιπτώσεις οι μικροοργανισμοί εισβάλλουν στο ουροποιητικό από την ουρήθρα. Στις γυναίκες κυρίως αφορούν μικρόβια που βρίσκονται στον κόλπο και στον πρωκτό και ακολουθούν ανοδική πορεία προς την ουροδόχο κύστη λόγω της ανατομικής κατασκευής της ουρήθρας.

* Σπάνια, σε ασθενείς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα τα μικρόβια φθάνουν στο ουροποιητικό σύστημα μέσω του αίματος (αιματογενής οδός).

Προβλήματα που προκαλούν ουρολοιμώξεις

* Νεφρολιθίαση

* Στενώματα της ουρήθρας ή του ουρητήρα

* Λιθίαση της κύστης

* Κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση (τα ούρα επιστρέφουν από την κύστη στον ουρητήρα)

* Ανατομικές ανωμαλίες των νεφρών

* Νευρογενής κύστη

* Καρκίνοι του ουροποιητικού

* Ύπαρξη ουροκαθετήρα

* Σακχαρώδης διαβήτης

Είδη ουρολοιμώξεων

1. Ασυμπτωματική βακτηριουρία. Ο ασθενής δεν εκδηλώνει συμπτώματα, αλλά η καλλιέργεια ούρων για τον εντοπισμό βακτηρίων βγαίνει θετική

2. Κυστίτιδα. Είναι συχνή στις γυναίκες. Εμφανίζεται με πόνο χαμηλά στην κοιλιά (στο υπογάστριο), ενοχλήματα κατά την ούρηση (πόνος, τσούξιμο, αίσθημα βάρους κατά την ούρηση), συχνουρία, δυσοσμία ούρων, αιματουρία (αίμα στα ούρα) και σπάνια πυρετό.

3. Οξεία πυελονεφρίτιδα. Είναι η λοίμωξη του νεφρού. Εμφανίζεται με πόνο στη μέση ή/και στην κοιλιά, υψηλό πυρετό με ρίγος, ενοχλήματα κατά την ούρηση και, λιγότερο συχνά, ναυτία και εμέτους.

4. Υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις. Χαρακτηρίζονται όταν εκδηλώνονται δύο ή περισσότερα επεισόδια ουρολοίμωξης τους τελευταίους 6 μήνες ή τρία ή περισσότερα επεισόδια τους τελευταίους 12 μήνες.

Πρόληψη

* Να πίνετε καθημερινά άφθονα υγρά (ιδίως νερό)

* Να ουρείτε τακτικά, πριν «παραγεμίσει» η ουροδόχος κύστη

* Να καθαρίζετε την γεννητική περιοχή από εμπρός προς τα πίσω, για να μη μεταφέρονται στην ουρήθρα τα μικρόβια της περιπρωκτικής περιοχής

* Να ουρείτε αμέσως έπειτα από την σεξουαλική επαφή

* Να αποφεύγετε τα νάιλον εσώρουχα

* Να μην πλένετε την περιοχή των γεννητικών οργάνων με απολυμαντικά σαπούνια και προϊόντα

 

 

Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία, ygeia.tanea.gr