Οι περισσότεροι από εμάς ζούμε σε ξέφρενους ρυθμούς. Δουλεύουμε πολλές ώρες, περνάμε όλο το απόγευμα προσπαθώντας να διεκπεραιώσουμε τις άλλες υποχρεώσεις της ημέρας, μένουμε ξύπνιοι μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες χαζεύοντας στην τηλεόραση...

Οι περισσότεροι από εμάς ζούμε σε ξέφρενους ρυθμούς. Δουλεύουμε πολλές ώρες, περνάμε όλο το απόγευμα προσπαθώντας να διεκπεραιώσουμε τις άλλες υποχρεώσεις της ημέρας, μένουμε ξύπνιοι μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες χαζεύοντας στην τηλεόραση και το πρωί πεταγόμαστε όταν ακούσουμε το ξυπνητήρι, παρότι το κορμί μας ουρλιάζει ότι θέλει να κοιμηθεί κι άλλο.

Μόνη ανάπαυλα το Σαββατοκύριακο, όταν και προσπαθούμε να αναπληρώσουμε τον ύπνο που χάσαμε μέσα στην εβδομάδα.

Η τακτική αυτή, όμως, μόνο αθώα δεν είναι, καθώς μας οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στοσύνδρομο του κοινωνικού τζετ λαγκ.

Το σύνδρομο αυτό αποτελεί πρόβλημα του σύγχρονου τρόπου ζωής και επί τη ουσία περιγράφει την αναντιστοιχία του εσωτερικού, βιολογικού μας ρολογιού (που λέει στον οργανισμό ότι πρέπει να ξυπνήσει όταν έχει φως και να πάει να κοιμηθεί όταν πέφτει το σκοτάδι) με την πραγματικότητα της καθημερινότητας και των εξαντλητικών ωραρίων της.

Η αναντιστοιχία αυτή δεν είναι άμοιρη συνεπειών για την υγεία, σύμφωνα με μία νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Current Biology». Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Λούντβιχ Μαξιμίλιαν (LMU) του Μονάχου, στη Γερμανία, που μελετούν το σύνδρομο εδώ και μία δεκαετία, προειδοποιούν ότι μπορεί να οδηγήσει σε πολλά προβλήματα υγείας.

Και αυτό, διότι ενδέχεται να αποτελεί παράγοντα-κλειδί πίσω από την παγκόσμια επιδημία της παχυσαρκίας και την εξάπλωση κακών συνηθειών όπως το κάπνισμα και η υπερκατανάλωση αλκοόλ.

Πάσχουν οι οκτώ στους δέκα

Το σύνδρομο φαίνεται πως είναι ιδιαίτερα συχνό. Όπως γράφουν οι ερευνητές, οι πιέσεις του πολύ πρωινού ξυπνήματος και των αλλεπάλληλων επαγγελματικών και κοινωνικών υποχρεώσεων, μπορεί να συμβάλλουν στην κακή υγεία του 80% των ενηλίκων στις χώρες της Δύσης.

Όπως λέει ο επικεφαλής ερευνητής δρ Τιλ Ρένεμπεργκ, χρονοβιολόγος και καθηγητής στο LMU, «αναγνωρίσαμε ένα σύνδρομο της σύγχρονης κοινωνίας το οποίο δεν είχε περιγραφεί έως πρότινος. Αφορά την αυξανόμενη αναντιστοιχία μεταξύ του συγχρονισμού του εσωτερικού ρολογιού του οργανισμού και του κοινωνικού ωραρίου».

Το επακόλουθο αυτού του «κοινωνικού τζετ λαγκ», όπως το αποκαλεί ο δρ Ρένεμπεργκ, είναι «άνθρωποι με χρόνια έλλειψη ύπνου, οι οποίοι έχουν αυξημένες πιθανότητες να καπνίζουν και να πίνουν περισσότερο αλκοόλ και καφεΐνη, ενώ τα νέα στοιχεία δείχνουν πως διατρέχουν και αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας, με ό,τι αυτή συνεπάγεται για την υγεία».

Ο δρ Ρένεμπεργκ εξηγεί πως κάθε άνθρωπος διαθέτει βιολογικό ρολόι, το οποίο όμως δεν μπορεί να ελέγξει όπως τα εξωτερικά ρολόγια. Το βιολογικό ρολόι ρυθμίζεται από το φως της ημέρας και το σκοτάδι, για να παράσχει στον οργανισμό επαρκή περιθώρια αγρυπνίας και ύπνου.

«Στη σύγχρονη κοινωνία, ακούμε ολοένα λιγότερο το βιολογικό μας ρολόι και ολοένα περισσότερο το ξυπνητήρι δίπλα στο κρεβάτι ή το ρολόι του κινητού», λέει παραστατικά. «Και αυτό, διότι άλλες οι ανάγκες του οργανισμού μας και άλλες οι δικές μας».

Μια δεκαετία στοιχείων

Για να εκτιμήσουν το μέγεθος και τις επιπτώσεις αυτής της αναντιστοιχίας, ο δρ Ρένεμπεργκ και οι συνεργάτες του άρχισαν να δημιουργούν μία τεράστια βάση δεδομένων για τις συμπεριφορές ύπνου και αγρυπνίας 65.000 εθελοντών ηλικίας 16 έως 65 ετών, η οποία τελικά θα οδηγήσει στην δημιουργία ενός παγκόσμιου χάρτη ύπνου.

Τώρα, έπειτα από μία δεκαετία συγκέντρωσης στοιχείων, έχουν αρκετά στα χέρια τους για να εξάγουν ορισμένα συμπεράσματα – συμπεριλαμβανομένων του σωματικού βάρους, της υγείας και των συνηθειών ύπνου των εθελοντών τους.

Η ανάλυσή τους έδειξε πως όσοι πάσχουν από σοβαρό κοινωνικό τζετ λαγκ έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να διαθέτουν περιττά κιλά, τα οποία με τη σειρά τους αποτελούν μείζονα παράγοντα κινδύνου για νοσήματα όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, η καρδιοπάθεια αλλά και ορισμένες μορφές καρκίνου, όπως αυτός του μαστού.

Με άλλα λόγια, «ζώντας εναντίον του βιολογικού μας ρολογιού, ανοίγουμε τον δρόμο στην παχυσαρκία», λέει ο δρ Ρένεμπεργκ. Και σαν να μην έφτανε αυτό, «φτάνουμε τελικά στο σημείο να μην μπορούμε να κοιμηθούμε νωρίς το βράδυ, με συνέπεια να είμαστε μονίμως κουρασμένοι στη διάρκεια της ημέρας».

Δεν είναι χάσιμο χρόνου ο ύπνος

Ο δρ Ρένεμπεργκ τονίζει ότι ο καλός και επαρκής ύπνος «δεν αποτελεί χάσιμο χρόνου, όπως αρέσκονται να πιστεύουν οι γνήσιοι εργασιομανείς, αλλά εγγύηση καλύτερων επιδόσεων σε κάθε καθημερινή δραστηριότητα και περισσότερης απόλαυσης των ελεύθερων στιγμών της ημέρας».

Για να προστατευθεί, πάντως, κάποιος από τις συνέπειες του συνδρόμου του κοινωνικού τζετ λαγκ, δεν αρκεί να κοιμηθεί περισσότερο. «Απαραίτητο είναι να φροντίζει να περνάει περισσότερο χρόνο σε υπαίθριους χώρους, ώστε να εκτίθεται στο φως της ημέρας», προσθέτει ο καθηγητής. Και αυτό, διότι «δίχως επαρκή έκθεση στον φυσικό φωτισμό, το βιολογικό μας ρολόι αναδιοργανώνεται και μειώνει τις ανάγκες σε ύπνο, οπότε δεν μπορούμε να κοιμηθούμε νωρίς, ακόμα κι αν το θέλουμε».

 

Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Weekend, ygeia.tanea.gr