Οι νεαροί ενήλικες που γεννήθηκαν πολύ πρόωρα, αλλά χωρίς σοβαρές εγκεφαλικές επιπλοκές, ενδεχομένως να μην είναι εξίσου πνευματικά οξυδερκείς με τους συνομηλίκους τους, σύμφωνα με μικρή έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Neurology.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ελσίνκι στη Φινλανδία με επικεφαλής την Δρ Κάτρι Ράικονεν διαπίστωσαν ότι εκ των 208 νεαρών ενηλίκων που μελέτησαν, οι μισοί είχαν γεννηθεί με χαμηλό σωματικό βάρος (λιγότερο από 1.496 γραμμάρια) και είχαν γενικά χαμηλό σκορ στα τεστ μνήμης, προσοχής και σε άλλες πνευματικές δεξιότητες. 

Επίσης είχαν χαμηλότερο σκορ στον δείκτη νοημοσύνης (IQ), αν και εξακολουθούσε να είναι εντός φυσιολογικών πλαισίων. Ως προς τις σχολικές επιδόσεις, η ομάδα των πρόωρων ήταν πιθανότερο να χρειάζεται ενισχυτική διδασκαλία. Αλλά τελικά σε επίπεδο ανώτερης μόρφωσης είχαν εξίσου καλές επιδόσεις με τα άτομα που είχαν γεννηθεί κανονικά. 

Η μελέτη
Πιο αναλυτικά, οι επιστήμονες μελέτησαν 103 ενήλικες περίπου 20 ετών που είχαν γεννηθεί με βάρος χαμηλότερο των 1.496 γραμμαρίων και 105 άτομα που είχαν γεννηθεί κανονικά. Όλοι υποβλήθηκαν σε τεστ μνήμης, προσοχής, προγραμματισμού και άλλων γνωστικών δεξιοτήτων. 
Κατά μέσο όρο, η ομάδα των πρόωρων είχε χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης, 102 έναντι 111 της ομάδας των φυσιολογικών ατόμων.

Επίσης η πρώτη ομάδα έτεινε να έχει χαμηλότερη βαθμολογία στα γνωστικά τεστ, αν και κάποιοι συμμετέχοντες είχαν καλύτερη επίδοση. 

Τελικά, κατέληξαν να έχουν εξίσου καλές ακαδημαϊκές επιδόσεις με τους συνομηλίκους τους ως προς την μόρφωση (κατά μέσο όρο 13 χρόνια σχολικής εκπαίδευσης). 

Αύξηση των πρόωρων γεννήσεων
Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο στις ΗΠΑ εκτιμάται ότι το 12% των γεννήσεων είναι πρόωρες, ενώ το ποσοστό επιβίωσης των πολύ πρόωρων βρεφών, όπως αυτά του δείγματος, έχει αυξηθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες. 

Ωστόσο, τα παιδιά αυτά εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης προβλημάτων υγείας μακροπρόθεσμα. Πρόσφατη μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα πρόωρα νεογνά αντιμετωπίζουν ήπιες μαθησιακές δυσκολίες ήδη από την φοίτηση τους στο νηπιαγωγείο. 

Πάντως από τη φιλανδική μελέτη εξαιρέθηκαν τα νεογνά που είχαν γεννηθεί με μείζονες νευρολογικές επιπλοκές. 

Υποστήριξη και ενθάρρυνση
«Ενώ είναι γνωστό ότι τα εξαιρετικά πρόωρα νεογνά γενικά έχουν χαμηλότερο σκορ στα τεστ γνωστικών ικανοτήτων, είναι η πρώτη φορά που μελετάμε τις επιδράσεις του πολύ χαμηλού σωματικού βάρους γέννησης σε εκτελεστικές ικανότητες, όπως η προσοχή και η οπτική μνήμη, όταν πλέον τα παιδιά αυτά είναι ενήλικοι», σημειώνει η Δρ Ράικονεν. 

Η ερευνήτρια εξηγεί ότι οι διαφορές μεταξύ των παιδιών που είχαν γεννηθεί εξαιρετικά πρόωρα και του γενικού πληθυσμού δείχνουν ότι θα πρέπει να εξετάζουμε κάθε περίπτωση ξεχωριστά, καθώς ο οργανισμός του ανθρώπου είναι μοναδικός. 

«Ακόμη και στα υγιή νεογνά οι ελάσσονες εγκεφαλικές επιπλοκές μπορεί να περιορίσουν την μετέπειτα εγκεφαλική πλαστικότητα και ωρίμανση και αυτό να μεταφραστεί σε τροποποιημένη νευρογνωστική λειτουργικότητα, στην πρώιμη ενήλικη ζωή. Με τον όρο πλαστικότητα αναφερόμαστε στην ικανότητα του εγκεφάλου να αλλάζει ανταποκρινόμενος στις πληροφορίες που δέχεται από το περιβάλλον, περιλαμβανομένης και της ανάρρωσης του μετά από σοβαρό τραυματισμό. Είναι πιθανόν η πλαστικότητα να μην αντισταθμίζει πλήρως την πρώιμη εγκεφαλική βλάβη που εκδηλώνουν ορισμένα πρόωρα νεογνά», εξηγεί η ερευνήτρια. 

Το μήνυμα πάντως που στέλνει η Δρ Ράικονεν στους γονείς των πρόωρων νεογνών είναι ότι το ενθαρρυντικό οικογενειακό περιβάλλον και η γονική στήριξη είναι ωφέλιμα για την ανάπτυξη των παιδιών, ανεξαρτήτως του βάρους γέννησης και της διάρκειας της κύησης. Εξάλλου, επιστημονικά στοιχεία έχουν αποδείξει ότι ο θηλασμός βοηθά στην ανάπτυξη των πρόωρων νεογνών.