Φυσιολογικά, ο καρδιακός παλμός ξεκινά από τον φλεβόκομβο πού εντοπίζεται στο δεξιό κόλπο. Όταν ο φλεβόκομβος πυροδοτεί, ηλεκτρική δραστηριότητα διασπείρεται κατά μήκος του δεξιού και αριστερού κόλπου, και προκαλεί τη συστολή τους.

Φυσιολογικά, ο καρδιακός παλμός ξεκινά από τον φλεβόκομβο πού εντοπίζεται στο δεξιό κόλπο. Όταν ο φλεβόκομβος πυροδοτεί, ηλεκτρική δραστηριότητα διασπείρεται κατά μήκος του δεξιού και αριστερού κόλπου, και προκαλεί τη συστολή τους. Τα ερεθίσματα ταξιδεύουν προς ιόν κολποκοιλιακό κόμβο, ο όποιος είναι ή γέφυρα πού επιτρέπει να πηγαίνουν τα ερεθίσματα από τους κόλπους στις κοιλίες. Το ερέθισμα τότε οδεύει διαμέσου των τοιχωμάτων των κοιλιών, προκαλώντας την συστολή τους.

Τα φυσιολογικά ηλεκτρικά ερεθίσματα της καρδιάς έχουν ως αποτέλεσμα τη φυσιολογική πλήρωση με αίμα και τη συστολή της καρδιάς.

Επιδημιολογικά στοιχεία

Στη χώρα μας σήμερα υπολογίζουμε ότι υπάρχουν περίπου 40-50 χιλιάδες άτομα με κολπική μαρμαρυγή. Πρόκειται για ένα πρόβλημα του οποίου η συχνότητα εμφάνισης αυξάνεται όσο αυξάνεται και η ηλικία. Η συχνότητα της κολπικής μαρμαρυγής σε άτομα μέχρι την ηλικία των πενήντα ετών εκτιμάται  ότι φτάνει περίπου στο 1% του γενικού πληθυσμού. Από κει και πέρα όσο περνούν οι δεκαετίες τόσο αυξάνεται η συχνότητά της και υπολογίζεται ότι σε ανθρώπους άνω των 80 ετών παρατηρείται σε ποσοστό που υπερβαίνει το 10%

Τι είναι η κολπική μαρμαρυγή;

 

Στην κολπική μαρμαρυγή, πολλά ερεθίσματα ξεκινούν και εξαπλώνονται στους κόλπους. Ο ρυθμός πού προκύπτει είναι αποδιοργανωμένος, ταχύς και ανώμαλος. Επειδή τα ερεθίσματα ταξιδεύουν στους κόλπους με ακανόνιστο τρόπο, οι κόλποι είναι ανίκανοι να συσταλθούν με κανονικό ρυθμό.

Η καρδιακή συχνότητα στους κόλπους μπορεί να ποικίλει από 300 έως 600 σφυγμούς το λεπτό. Ευτυχώς ο κολποκοιλιακός κόμβος περιορίζει τον αριθμό των ερεθισμάτων πού οδεύουν στις κοιλίες. Η καρδιακή συχνότητα πού προκύπτει είναι ανώμαλη και κυμαίνεται περίπου από 50 σε 150 σφίξεις το λεπτό.

Μορφές

Στην πράξη υπάρχουν τρεις μορφές κολπικής μαρμαρυγής. Η μόνιμη, η παροξυσμική που διαρκεί λιγότερο από μία εβδομάδα και αποκαθίσταται από μόνη της και η εμμένουσα η οποία διαρκεί περισσότερο από μια βδομάδα και συνεχίζεται επ’ αόριστον χωρίς ιατρική παρέμβαση.

Ποια τα αίτια της κολπικής μαρμαρυγής;

Συχνότερες αιτίες

• Ιδιοπαθής κολπική μαρμαρυγή

• Υπέρταση (υψηλή αρτηριακή πίεση)

• Στεφανιαία νόσος

• Μετά καρδιοχειρουργική επέμβαση

• Βαλβιδοπάθεια

• Χρόνια νόσος των πνευμόνων

• Καρδιακή ανεπάρκεια

• Μυοκαρδιοπάθεια (νόσος του μυοκαρδίου)

• Συγγενείς καρδιοπάθειες (παρούσες στη γέννηση)

• Πνευμονική εμβολή (θρόμβος αίματος στους πνεύμονες)

Λιγότερο συχνές αιτίες

• Υπερθυρεοειδισμός (υπερδραστήριος θυρεοειδής)

• Περικαρδίτις (φλεγμονή του εξωτερικού στρώματος της καρδιάς)

Σε τουλάχιστον 10% των περιπτώσεων καμία υποκείμενη καρδιοπάθεια δεν ανευρίσκεται. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ή κολπική μαρμαρυγή μπορεί να σχετίζεται με αλκοόλ, κατάχρηση καφέ, ορισμένα φάρμακα, ηλεκτρολυτικές η μεταβολικές διαταραχές, η σοβαρές λοιμώξεις. Τέλος υπάρχουν περιπτώσεις οπού καμία αιτία δεν ανευρίσκεται (ιδιοπαθής κολπική μαρμαρυγή).

Ο κίνδυνος αυξάνει με την ηλικία, ειδικά μετά την ηλικία των 60 ετών.

Ποια είναι τα συμπτώματα της κολπικής μαρμαρυγής;

Τα συμπτώματα της κολπικής μαρμαρυγής περιλαμβά­νουν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:

• Αίσθημα παλμών - ένα ξαφνικό φούσκωμα, φτερούγισμα ή ταχυπαλμία στο στήθος.

• Έλλειψη ενέργειας ή αίσθημα υπερκόπωσης.

• Ζάλη - αίσθημα ελαφριάς κεφαλαλγίας ή λιποθυμίας.

• Θωρακική δυσφορία - πόνος, πίεση στο στήθος.

• Δύσπνοια - δυσκολία αναπνοής σε συνήθεις δραστηριότητες ή στην ηρεμία.

Μερικοί άνθρωποι έχουν κολπική μαρμαρυγή χωρίς κανένα σύμπτωμα. Είναι επικίνδυνη ή κολπική μαρμαρυγή;

Πολλοί άνθρωποι ζουν για χρόνια με κολπική μαρμαρυγή χωρίς προβλήματα. Για πολλά χρόνια η κολπική μαρμαρυγή θεωρούνταν μία αβλαβής διαταραχή. Εν τούτοις, τώρα είναι γνωστό ότι η χρόνια κολπική μαρμαρυγή μπορεί να προκαλέσει μελλοντικά προβλήματα:

• Επειδή οι κόλποι συστέλλονται γρήγορα και ανώμαλα, το αίμα δεν ρέει αρκετά γρήγορα σε αυτούς. Αυτό αυξάνει τις πιθανότητες να θρομβωθεί. Αν ο θρόμβος εξωθηθεί από την καρδιά, μπορεί να ταξιδέψει στον εγκέφαλο και να προκαλέσει εγκεφαλικό. Οι άνθρωποι με κολπική μαρμαρυγή έχουν πέντε με επτά φορές αυξημένες πιθανότητες για εγκεφαλικό από το γενικό πληθυσμό. Θρόμβοι μπορούν, επίσης, να ταξιδέψουν και σε αλλά μέλη του σώματος (νεφροί, καρδιά, έντερα) προκαλώντας βλάβη.

• Η κολπική μαρμαρυγή μπορεί επίσης να μειώσει την αντλητικό ικανότητα της καρδιάς μέχρι 20 εως 30%. Η κολπική μαρμαρυγή που συνδυάζεται με γρήγορη καρδιακή συχνότητα για μακρά χρονική περίοδο μπορεί να προκαλέσει καρδιακή ανεπάρκεια τη λεγόμενη ταχυ-μυοκαρδιοπάθεια.

Η χρόνια κολπική μαρμαρυγή χωρίς θεραπεία συνοδεύεται με αύξηση του κινδύνου για θάνατο.

Πώς διαγιγνώσκεται ή κολπική μαρμαρυγή;

Η διερεύνηση της κολπικής μαρμαρυγής πρέπει να ξεκινά από την κλινική καρδιακή εξέταση. Στη συνέχεια θα πρέπει να γίνει ένα απλό ηλεκτροκαρδιογράφημα, το οποίο θέτει κατά κανόνα τη διάγνωση.

Όταν πρόκειται για μια μόνιμη, χρόνια κατάσταση, τότε με ένα απλό ηλεκτροκαρδιογράφημα τη διαγιγνώσκεις. Το πρόβλημα είναι οι παροξυσμικές μορφές της κολπικής μαρμαρυγής, όπου μπορεί να απαιτηθεί η τοποθέτηση holter ρυθμού, δηλαδή καταγραφέα του ηλεκτροκαρδιογραφήματος για ένα 24ωρο.

Μία άλλη εξέταση που πρέπει να γίνεται οπωσδήποτε είναι το υπερηχοκαρδιογράφημα με σκοπό την αναζήτηση της αιτίας της κολπικής μαρμαρυγής.

Επιπλέον θα πρέπει να γίνονται αιματολογικές  εξετάσεις, μεταξύ των οποίων θα πρέπει να περιλαμβάνονται και εξετάσεις για τον θυρεοειδή (έλεγχος θυρεοειδικών ορμονών) αλλά και έλεγχος ηλεκτρολυτών (Κ, Νa).

Ασφαλώς στα άτομα που έχουν πιθανότητες να έχουν στεφανιαία νόσο, εφόσον δε βρεθεί κάτι από τις προηγούμενες εξετάσεις, θα πρέπει να γίνονται λειτουργικές δοκιμασίες, π.χ. δοκιμασία κοπώσεως, σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου κ.ά.

Υπερηχοκαρδιογράφημα: Η αναζήτηση της αιτίας της κολπικής μαρμαρυγής γίνεται κυρίως με το λεπτομερές ιστορικό του ασθενούς και το υπερηχοκαρδιογράφημα. Θα πρέπει, λοιπόν, πρώτα απ΄ όλα να διευκρινισθεί η αιτία και αναλόγως να προσαρμοσθεί η αγωγή.

ΠΗΓΗ: incardiology.gr