Οι μισοί σχεδόν από τους ανθρώπους που παθαίνουν έμφραγμα της καρδιάς πεθαίνουν προτού φτάσουν στο νοσοκομείο. Οι περισσότεροι από αυτούς που το ξεπερνούν και καταφέρνουν να αναρρώσουν υφίστανται μόνιμη βλάβη στην καρδιά κατά την πρώτη ώρα.

Οι μισοί σχεδόν από τους ανθρώπους που παθαίνουν έμφραγμα της καρδιάς πεθαίνουν προτού φτάσουν στο νοσοκομείο. Οι περισσότεροι από αυτούς που το ξεπερνούν και καταφέρνουν να αναρρώσουν υφίστανται μόνιμη βλάβη στην καρδιά κατά την πρώτη ώρα.

Γιατί είναι κρίσιμη η πρώτη ώρα

Το έμφραγμα είναι ένας τραυματισμός του καρδιακού μυός που οφείλεται σε απώλεια παροχής αίματος. Το έμφραγμα συμβαίνει όταν φράζουν οι αρτηρίες που παρέχουν αίμα και οξυγόνο στην καρδιά.

Ο θρόμβος αίματος που σχηματίζεται σε μια στενωμένη αρτηρία λόγω συσσώρευσης της χοληστερίνης και άλλων λιπωδών ουσιών είναι συνήθως η αιτία που φράζουν οι αρτηρίες. Χωρίς οξυγόνο, τα κύτταρα καταστρέφονται, προκαλώντας πόνο ή πίεση, με αποτέλεσμα να μειώνεται η λειτουργία της καρδιάς. Το έμφραγμα δεν είναι ένα στατικό, μεμονωμένο γεγονός. Είναι μια δυναμική διαδικασία που εξελίσσεται σε 4-6 ώρες. Κάθε λεπτό που περνά, όλο και περισσότερα κύτταρα στερούνται οξυγόνο, με αποτέλεσμα να υφίστανται βλάβη ή να πεθαίνουν.

Κάθε λεπτό είναι πολύτιμο

Ο καλύτερος τρόπος για να παρεμποδιστεί η σταδιακή βλάβη είναι η έγκαιρη θεραπεία με θρομβολυτικά φάρμακα. Οι «δαμαστές των θρόμβων», όπως ο ενεργοποιητής ιστού πλασμίνης (ΤΡΑ) και η στρεπτοκινάση, διαλύουν το θρόμβο και επαναφέρουν τη φυσιολογική ροή του αίματος. Μια μελέτη έδειξε ότι το 75% των ατόμων που επέζησαν από έμφραγμα και δέχτηκαν θρομβολυτική θεραπεία μέσα σε 70 λεπτά από την αρχή των συμπτωμάτων παρουσίασαν ελάχιστη ή καμία βλάβη στην καρδιά. Η επείγουσα αγγειοπλαστική, μια διαδικασία που γίνεται στα μεγάλα ιατρικά κέντρα, είναι επίσης ένας τρόπος διεύρυνσης των φραγμένων αρτηριών, με αποτέλεσμα η ροή του αίματος να κυκλοφορεί πιο ελεύθερα προς την καρδιά. Όπως γίνεται και με τα θρομβολυτικά φάρμακα, αν η αγγειοπλαστική δε γίνει μέσα σε δύο ώρες, τα οφέλη μειώνονται σημαντικά.

Στα πρώτα λεπτά, ένα έμφραγμα μπορεί να προκαλέσει και κοιλιακή μαρμαρυγή. Αυτός ο άτακτος καρδιακός ρυθμός παράγει έναν αναποτελεσματικό καρδιακό παλμό, μειώνοντας σημαντικά τη ροή του αίματος προς πολλά ζωτικά όργανα. Αν δε χορηγηθεί άμεση θεραπεία, η κοιλιακή μαρμαρυγή μπορεί να οδηγήσει σε ξαφνικό θάνατο.

Στη διάρκεια ενός εμφράγματος, πολλά άτομα χάνουν πολύτιμα λεπτά είτε γιατί δεν αναγνωρίζουν τα συμπτώματα, είτε γιατί τα αγνοούν. Επίσης, πολλά άτομα καθυστερούν να καλέσουν βοήθεια, γιατί δε θέλουν να έρθουν σε δύσκολη θέση σε περίπτωση λάθους.

Το έμφραγμα συνήθως προκαλεί πόνο στο στή8ος για περισσότερο από 15 λεπτά. Ωστόσο, ένα έμφραγμα μπορεί να είναι «βουβό» και να μην παρουσιάζει καθόλου συμπτώματα. Περίπου τα μισά θύματα παρουσιάζουν προειδοποιητικά συμπτώματα ώρες, μέρες ή ακόμα και εβδομάδες νωρίτερα. Το πρώτο σημάδι ενός εμφράγματος μπορεί να είναι επαναλαμβανόμενος πόνος στο στήθος, που προκαλείται από την προσπάθεια και ανακουφίζεται με την ανάπαυση. Η Αμερικανική Ένωση για την Αντιμετώπιση των Καρδιακών Παθήσεων αναφέρει τα παρακάτω ως προειδοποιητικά σημάδια εμφράγματος. Πρέπει να γνωρίζετε ότι μπορεί να μην εμφανιστούν όλα τα συμπτώματα μαζί και ότι συχνά εμφανίζονται και εξαφανίζονται.

· Δυσάρεστη πίεση, φούσκωμα ή πιεστικός πόνος στο κέντρο του στήθους που διαρκεί πάνω από μερικά λεπτά.

· Πόνος που απλώνεται στους ώμους, τον αυχένα ή τα χέρια.

· Ζαλάδα, λιποθυμία,  εφίδρωση, ναυτία  ή  κοφτό λαχάνιασμα.

· Επείγουσα θεραπεία

Στην επείγουσα κατάσταση ενός εμφράγματος, πρέπει να πάρετε κρίσιμες αποφάσεις βιαστικά και μέσα σε άγχος. Ακόμα κι αν τελικά πάρετε τις σωστές αποφάσεις, θα χάσετε πολύτιμα λεπτά κατά την εκτίμηση των επιλογών σας.

Είτε υποπτεύεστε ότι είναι έμφραγμα είτε νομίζετε ότι είναι μια απλή δυσπεψία, δράστε αμέσως ακολουθώντας τα εξής βήματα:

Καλέστε πρώτα το ασθενοφόρο. Είναι συνήθως καλύτερο να καλείτε αμέσως το πρώτων βοηθειών. Αν καλέσετε πρώτα το γιατρό, μπορεί να χάσετε πολύτιμο χρόνο.

Όταν καλέσετε, περιγράψτε τα συμπτώματα, όπως σοβαρή δύσπνοια ή πόνο στο στήθος. Έτσι θα δοθεί προτεραιότητα στην περίπτωση σας και θα φτάσουν νοσοκόμοι που είναι εκπαιδευμένοι σε καρδιακές παθήσεις. Οι περισσότερες μονάδες άμεσης βοήθειας διαθέτουν φορητούς απινιδωτές. Η επαναφορά του φυσιολογικού καρδιακού ρυθμού μέσω ηλεκτροσόκ στην καρδιά είναι κρίσιμη για την άμεση θεραπεία και επιβίωση.

Ξεκινήστε τεχνητή αναπνοή. Αν ο ασθενής έχει χάσει τις αισθήσεις του, ξεκινήσετε τεχνητή αναπνοή (χορήγηση αέρα από το στόμα και μαλάξεις στο στήθος).

Επιλέξτε τον ταχύτερο τρόπο μεταφοράς. Όταν τηλεφωνήσετε στο 166, θα σας ενημερώσουν για την κοντινότερη μονάδα άμεσης βοήθειας. Συνήθως, η βοήθεια φτάνει μέσα σε λίγα λεπτά. Ωστόσο, αν ζείτε σε μεγάλη πόλη, καλό είναι να μεταφέρετε εσείς το θύμα στο νοσοκομείο, γιατί το πιθανότερο είναι να φτάσετε πιο γρήγορα. Αν νιώθετε ότι έχετε έμφραγμα, ζητήστε από κάποιον να σας μεταφέρει. Ποτέ μην προσπαθήσετε να οδηγήσετε μόνοι σας.

Πηγαίνετε στο πλησιέστερο ιατρικό κέντρο. Είναι σκόπιμο να γνωρίζετε εκ των προτέρων το πλησιέστερο ιατρικό κέντρο το οποίο απασχολεί εξειδικευμένο προσωπικό 24 ώρες το εικοσιτετράωρο.

Μασήστε μια ασπιρίνη. Η ασπιρίνη εμποδίζει τη θρόμβωση του αίματος και διατηρεί τη ροή του αίματος μέσα από μια στενεμένη   αρτηρία.  Όταν  λαμβάνεται   ύστερα   από   ένα έμφραγμα η ασπιρίνη μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο θανάτου   κατά   25%.   Πάρτε   μια κανονική ασπιρίνη και μασήστε τη για να απορροφηθεί πιο γρήγορα.

ΠΗΓΗ:incardiology.gr