Κάπνισμα και αλκοόλ ενοχοποιούνται για τη μεγάλη αύξηση που παρουσιάζει, σε παγκόσμιο επίπεδο την τελευταία δεκαετία, ο καρκίνος της στοματικής κοιλότητας. Μάλιστα στις γυναίκες η αύξηση είναι αλματώδης, καθώς πλέον τα κρούσματα σε σχέση με τους άνδρες είναι, 1,5 άνδρες με 1 γυναίκα.

Τα στοιχεία παρουσίασε κατά τη διάρκεια Συνέντευξης Τύπου, με αφορμή το 25ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής, (25-27/11) ο πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου, αναπληρωτής καθηγητής Νίκος Παπαδογεωργάκης.

«Κάπνισμα και αλκοόλ, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, ευθύνονται για την ραγδαία αύξηση που εμφανίζει ο στοματικός καρκίνος, ο οποίος πλήττει πλέον και τις γυναίκες εξίσου με τους άνδρες, ενώ έχουμε κρούσματα και σε άτομα κάτω των 45 χρόνων», ανέφερε ο πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής του συνεδρίου.

Ο καρκίνος της στοματικής κοιλότητας έχει περίπου 30 μορφές. Η μορφή που απαντάται στο 90% των περιπτώσεων είναι το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα.

Ο στοματικός καρκίνος εμφανίζεται συνήθως σαν ένα ανώδυνο έλκος (πληγή) στην αρχή, που δεν κλείνει με την πάροδο του χρόνου, αντίθετα μεγαλώνει δημιουργώντας προβλήματα στη μάσηση, την ομιλία ή την κατάποση. Μπορεί να εμφανιστεί και σαν μια λευκή πλάκα ή μια κόκκινη περιοχή.
Συχνά εντοπίζεται:

• Στο κάτω χείλος
• Στη γλώσσα
• Στο έδαφος του στόματος
• Στις παρειές
• Στα ούλα και
• Στην υπερώα.

Ο καρκίνος αυτός προσβάλλει συνήθως άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών, τα τελευταία όμως χρόνια έχει παρατηρηθεί μια αύξηση 6% σε άτομα ηλικίας κάτω των 45 ετών. Οι άνδρες προσβάλλονταν συχνότερα απ’ ότι οι γυναίκες, η αναλογία όμως αυτή έχει ανατραπεί τα τελευταία χρόνια.

Κάπνισμα και αλκοόλ, οι συνήθεις ύποπτοι
Η αιτιοπαθογένεια του ακανθοκυτταρικού καρκινώματος είναι πολυπαραγοντική και σχετίζεται κυρίως με διαιτητικές και κοινωνικές συνήθειες καθώς και με τη στοματική υγιεινή. Ο συνδυασμός όμως αλκοόλ και καπνού αποτελεί τη συχνότερη αιτία πρόκλησης του στοματικού καρκίνου.

«Όσοι καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ και οι καπνιστές έχουν 38 φορές περισσότερες πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου από εκείνους που απέχουν από το αλκοόλ και τον καπνό», εξηγεί ο κ.Παπαδογεωργάκης.

Αντίθετα και σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, όπως αναφέρεται και στη διεθνή βιβλιογραφία, η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών συμβάλλουν στην ελάττωση εμφάνισης του στοματικού καρκίνου. Στατιστικά στοιχεία, που αφορούν στις ευρωπαϊκές χώρες, δείχνουν πως τα υψηλότερα ποσοστά εμφάνισης στοματικού καρκίνου παρουσιάζονται στη Γαλλία και την Ουγγαρία, ενώ τα χαμηλότερα στην Ελλάδα και την Κύπρο.

Τουλάχιστον τα τρία τέταρτα των ασθενών με στοματικό καρκίνο θα μπορούσε να αποφευχθούν, εάν οι ασθενείς σταματούσαν το κάπνισμα και το αλκοόλ.

Διάγνωση και θεραπεία
Ο γενικός οδοντίατρος παίζει καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη και την πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του στόματος καθότι εκείνος είναι που έρχεται σε επαφή με τη στοματική κοιλότητα του ασθενούς. Ο οδοντίατρος είναι επίσης εκείνος που θα καθοδηγήσει τον ασθενή του για μια σωστή αντιμετώπιση και θα τον παρακολουθεί και θα τον φροντίζει πριν και μετά τη θεραπεία. Η διάγνωση τίθεται πάντα με τη λήψη βιοψίας και την ιστολογική εξέταση της βλάβης.

Η πρώιμη διάγνωση του καρκίνου της στοματικής κοιλότητας σε αρχικά στάδια είναι καθοριστική για την επιβίωση του ασθενούς. Ο καρκίνος της στοματικής κοιλότητας σε αρχικά στάδια μπορεί να εξαιρεθεί εύκολα και ριζικά και η πενταετής επιβίωση των ασθενών είναι άνω του 90%. Αντίθετα σε προχωρημένα στάδια με μεταστάσεις στους λεμφαδένες η πενταετής επιβίωση κυμαίνεται σε 10-15% των ασθενών.

Η θεραπεία του καρκίνου είναι κυρίως η χειρουργική αφαίρεση της βλάβης επί υγιών ορίων και συνήθως συνοδεύεται από αφαίρεση των λεμφαδένων στο τράχηλο ανάλογα πάντα με την περίπτωση.

«Ο πλέον κατάλληλος για να αντιμετωπίσει το στοματικό καρκίνο είναι ο ειδικά εκπαιδευμένος Στοματικός και Γναθοπροσωπικός χειρουργός», επισημαίνει ο κ.Παπαδογεωργάκης και προσθέτει: «εξαιρετικά σημαντικός είναι και ο ρόλος του ογκολογικού συμβουλίου, το οποίο αποφασίζει αν και σε ποιο στάδιο της θεραπείας ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία ή/και χημειοθεραπεία».

25ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρείας Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής
Στο συνέδριο θα γίνει αναφορά και στα νοσήματα των σιαλογόνων αδένων, δηλαδή τις παρωτίδες, τους υπογναθίους και τους υπογλώσσιους αδένες, οι οποίοι μαζί με τους 300-700 μικρότερους αδένες, που είναι διασκορπισμένοι στη στοματική κοιλότητα παράγουν το σάλιο.

Το 3-5% των όγκων της κεφαλής και του τραχήλου παρουσιάζονται στους σιαλογόνους αδένες. Από αυτούς το 50-60% των όγκων των μικρών σιαλογόνων είναι κακοήθεις. Επίσης το 50% των όγκων του υπογναθίου αδένα είναι κακοήθεις, όπως επίσης κακοήθεις είναι το 12-22% των όγκων της παρωτίδας.

Ενημερωτικό πρόγραμμα για οδοντιάτρους
Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου, θα υπάρχει συγχρόνως και παράλληλο κατευθυνόμενο επιστημονικό πρόγραμμα για γενικούς οδοντιάτρους. Η οργανωτική και επιστημονική επιτροπή σχεδίασε ένα τέτοιο πρόγραμμα ώστε να υπάρξει επιστημονικό ενδιαφέρον του γενικού οδοντιάτρου και τις τρεις ημέρες.

Η Παρασκευή είναι αφιερωμένη στην πρόληψη και αντιμετώπιση επειγουσών καταστάσεων στο οδοντιατρείο. Επίσης θα υπάρχει τόσο θεωρητική όσο και πρακτική εξάσκηση από έμπειρους γιατρούς στην καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση ενηλίκων και παιδιών. Θα μπορέσει επίσης ο οδοντίατρος να παρακολουθήσει θέματα που αφορούν εμφυτεύματα, την ιστική ανάπλαση και την οστεονέκρωση από διφωσφονικά.

Γναθοχειρουργοί από διακεκριμένες μονάδες του εξωτερικού –μεταξύ αυτών και Έλληνες που διαπρέπουν εκεί– θα ανταλλάξουν απόψεις και εμπειρίες με του συμμετέχοντες γιατρούς στο συνέδριο.