Τα παιδιά συχνά παραπονιούνται για πόνο στη κοιλιά. Οι γονείς τους δε, συνήθως, πανικοβάλλονται, ανησυχούν και διερωτώνται: «μήπως το παιδί μου έχει σκωληκοειδίτιδα;»

Πράγματι πρόκειται για μια κατάσταση που προκαλεί άγχος στους γονείς και αποτελεί δυσάρεστη συναισθηματική εμπειρία για του ίδιους αλλά και για το παιδί τους.

Η αλήθεια είναι ότι σκωληκοειδίτιδα παρουσιάζουν μόλις 4 στα 1.000 παιδιά. Δεν σημαίνει, λοιπόν, ότι κάθε φορά που πονάει η κοιλιά του παιδιού η αιτία είναι μια σκωληκοειδίτιδα. Θα πρέπει ωστόσο να γνωρίζετε ότι η οξεία σκωληκοειδίτιδα είναι νόσος αιφνίδια και ύπουλη. Η διάγνωσή της είναι δύσκολη διότι τα συμπτώματα μιμούνται πολλές άλλες γαστρεντερικές διαταραχές, τα κλινικά σημεία συνήθως είναι μη ειδικά και τα παιδιά δεν έχουν την ικανότητα να εξηγήσουν την κατάστασή τους.

Η σκωληκοειδίτιδα συχνά ξεκινά με ήπια και ακαθόριστα συμπτώματα. Ο πόνος είναι αρχικά ήπιος, περιοδικός και γενικευμένος σε όλη την κοιλιά ενώ αργότερα γίνεται έντονος, οξύς, συνεχής και εντοπίζεται χαμηλά δεξιά στη κοιλιακή χώρα. Πυρετός δεν αναπτύσσεται αμέσως και σπάνια υπερβαίνει τους 38⁰C. Έπεται, συνήθως, η ναυτία και ο έμετος.

Βασικό στοιχείο για την εκτίμηση της υποψίας σκωληκοειδίτιδας είναι η εξέλιξη του πόνου, η αξιολόγηση του οποίου επαναλαμβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Η επιδείνωσή του με την πάροδο του χρόνου και η εμφάνιση της «ευαισθησίας και σύσπασης» του δεξιού κάτω τεταρτημόριου της κοιλιάς κατά την ψηλάφηση θέτουν σε σημαντικό βαθμό τη διάγνωση. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι δεν πρέπει να δίνουμε παυσίπονα κατά τη διάρκεια του πονόκοιλου καθώς μπορεί να καλύψουν την κλινική εικόνα.Η συχνότητα ρήξης της σκωληκοειδούς απόφυσης και εμφάνισης περιτονίτιδας είναι πολύ υψηλή όταν η συμπτωματολογία διαρκεί πάνω από δύο ημέρες.

Τι μπορούμε να κάνουμε όμως αν είμαστε στο σπίτι και το παιδί μας αναφέρει πόνο στην κοιλιά;  Πριν από την προσφυγή στον παιδίατρο οι ίδιοι οι γονείς μπορούν να κάνουν μια «εκτίμηση» της κατάστασης προς αποφυγή βεβιασμένων κινήσεων και πράξεων. Υπάρχουν κάποιες δοκιμασίες που όταν αποβαίνουν θετικές, δηλαδή ο πόνος εντείνεται, προσανατολίζουν τους γονείς για άμεση επικοινωνία με τον παιδίατρο: εάν ο πόνος γίνεται πιο έντονος όταν ζητήσουμε από το παιδί να κάνει μικρά άλματα σε στάση προσοχής ή να βήξει δυνατά, ή όταν ταρακουνήσουμε το στρώμα του κρεβατιού ενώ είναι ξαπλωμένο. Επιπλέον, μπορούμε να τοποθετήσουμε το χέρι μας στην κοιλιά του παιδιού χωρίς ιδιαίτερη πίεση. Αν αυτή η επαφή είναι ευχάριστη ή ηρεμεί το παιδί, τότε κατά πάσα πιθανότητα δεν έχει σκωληκοειδίτιδα  ούτε κάποια άλλη ασθένεια που απαιτεί την άμεση ιατρική παρέμβαση. Εάν, αντιθέτως, το παιδί απομακρύνει  το χέρι του γονέα θα πρέπει να εξετασθεί αμέσως από παιδίατρο.

Είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε ότι επί οποιασδήποτε ανησυχίας ή όταν οι παραπάνω διαδικασίες μας προκαλούν άγχος καλύτερα να επισκεφθούμε τον παιδίατρο μας παρά να περιμένουμε και να χάνουμε χρόνο.

Η διάγνωση της σκωληκοειδίτιδας βασίζεται στην εξέλιξη της κλινικής εικόνας, τη φυσική εξέταση του ασθενούς, έναν αδρό αιματολογικό έλεγχο και το υπερηχογράφημα ενώ η  αντιμετώπισή της είναι χειρουργική είτε με την κλασσική ανοικτή μέθοδο είτε με τη λαπαροσκοπική ελάχιστα επεμβατική μέθοδο.

Γενικά εάν το παιδί παραπονείται για πόνο στην κοιλιά του πάνω από δύο ώρες, είναι σταθερός και τον εντοπίζει χαμηλά δεξιά στην κοιλιακή χώρα, μην περιμένετε! Επισκεφθείτε τον παιδίατρό ή ένα παιδοχειρουργό άμεσα.

Νικόλαος Μ. Μπαλτογιάννης

Διευθυντής Παιδοχειρουργικής Κλινικής Παιδιατρικού Κέντρου, Ομίλου Ιατρικού Αθηνώ